Dublin Trinity College Üniversitesinde çalışan araştırmacılar görsel bir dikkat deneyi yürüterek, insanların görsel sinyalleri algılama hızında geniş farklılıklar bulunduğunu keşfetmişler. Bazı insanlar, hızla değişen görsel bir işareti diğerlerinin algılayamadığı frekanslarda algılıyor. Bu durum, bazılarının aynı sürede daha fazla görsel bilgiye eriştiği anlamına geliyor.
Keşif bazı kişilerin, tepki süresinin büyük önem taşıdığı top sporları veya bilgisayar oyunları gibi belli ortamlarda doğuştan gelen bir avantajı olabileceğini akla getiriyor.
Dünya’yı algılama hızımız “zamansal çözünürlük” şeklinde biliniyor ve birçok yönden bir bilgisayar monitörünün yenileme hızına benzerlik gösteriyor.
Trinity College Sinirbilim Enstitüsü ve Doğa Bilimleri Fakültesi Hayvanbilim Bölümünde çalışan araştırmacılar, insanların zamansal çözünürlüğünde kayda değer bir çeşitlilik bulunduğunu keşfetmişler; yani bazı kişiler saniye başına diğerlerinden daha fazla görüntü görüyor.
Bilim insanları bunun miktarını belirlemek için, bireylerin yanıp sönen bir ışık kaynağını algılayabildiği en yüksek frekans ölçütü olan “kritik titreşim birleşim eşiği”ni kullanmışlar.
Eğer ışık kaynağı bir insanın eşiğinin üstünde titreşirse, o kişi bu ışığın titreştiğini göremiyor ve ışığı sabit biçimde yanıyormuş gibi görüyor. Deneydeki bazı katılımcılar ışık saniyede yaklaşık 35 defa yanıp sönerken ışığı tamamen sabit olarak gördüklerini belirtirken, diğerleri ise yanıp sönmeyi saniyede 60’ı aşan oranlarda bile görebildiklerini aktarmış.
Doğa Bilimleri Fakültesinde çalışan doktora adayı Clinton Haarlem, PLOS ONE bilim bülteninde yayımlanan makalenin baş yazarı. Şöyle söylüyor: “Aynı katılımcılardaki zamansal çözünürlüğü farklı dönemlerde de ölçtük ve bireyler arasında önemli bir değişkenlik olmasına rağmen, bu özelliğin bireyler içerisinde zamana göre epey sabit göründüğünü keşfettik.”
Genel olarak görsel zamansal çözünürlüğümüz günden güne epey sabit olsa da, yapılan bir post-hoc analizi kadınlarda erkeklere göre zamana bağlı olarak biraz daha fazla değişkenlik bulunduğunu akla getiriyor.
Clinton Haarlem şöyle ekliyor: “Görsel zamansal çözünürlükteki bu değişkenliğin gündelik yaşamlarımızı nasıl etkileyebileceğini henüz bilmiyoruz fakat algılama hızındaki bireysel farklılıkların, kişilerin top sporlarında olduğu gibi hızlı hareket eden nesnelerin yerlerini belirlemesi veya takip etmesi gerekebilen yüksek hızlı durumlarda ya da bilgisayar oyunları gibi görsel sahnelerin hızla değiştiği durumlarda belirgin hale gelebildiğini düşünüyoruz.”
“Bu durum, bazı kişilerin raketi kaldırıp tenis topuna vurmadan veya bir oyun kumandasını alıp çevrim içi fantazi dünyalarına atlamadan önce bile diğerlerine göre avantajlı olduklarını akla getiriyor.”
Trinity College Doğa Bilimleri Fakültesinde çalışan Hayvanbilim Profesörü Andrew Jackson şöyle aktarıyor: “Bence bu projede asıl ilginç olan şey bir hayvanbilimcinin, bir genetikçinin ve bir psikoloğun bu çalışmada farklı açılar bulabilmesi. Bir hayvanbilimci olarak benim için görsel algıdaki bu değişkenliklerin sonuçları, av ve avcıların nasıl etkileşim kurduklarına dönük derin sonuçlar barındırabilir; mesela beynin işleme gücüne yatırım bakımından çeşitli silah yarışları ve düşmanın zayıflıklarından faydalanmak için zekice stratejiler olabilir.”
Trinity College Sinirbilim Enstitüsü ile Genetik ve Mikrobiyoloji Fakültesinin Gelişimsel Nörobiyoloji bölümünde çalışan Yardımcı Profesör Kevin Mitchell şöyle aktarıyor: “Sadece kendi öznel deneyimimize erişimimiz olduğundan, diğer herkesin de dünyayı bizim gibi algılamasını bekliyoruz. Renk körlüğü gibi örnekler, bunun her zaman doğru olmadığını gösteriyor fakat algının da değişebildiğini gösteren, o kadar iyi bilinmeyen pek çok durum var. Bu çalışma da böyle bir farklılığı nitelendiriyor; görsel sistemlerimizin ‘yenileme hızında’. Bazı insanlar gerçekten de dünyayı diğerlerinden hızlı algılıyor gibi görünüyor.
Kaynak: Dublin Trinity College Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
