Beyin Hücreleri Kendilerini Yenilenebiliyorlar mı?

Kısa cevap Evet

Bir yüzyıldan daha uzun zamandır biyolojinin mantrası haline gelmiş olan “beyin hücreleri kendilerini yenileyemez” inanışı boş çıktı. Doğduğumuzda beynimizde ne kadar hücre varsa, hayatımız boyunca onla idare edeceğimiz, daha fazlasının oluşmayacağı, hatta her bir hücre öldükçe bu sayının git gide azalacağı söyleniyordu. Günümüzde bile bazı insanlar hala aynı görüşü savunmaya devam ediyorlar. Oysa bu alanda yapılan birçok araştırma, yetişkinlerde beyin hücrelerinin yenilendiğini ispatladı.

Beyin hücrelerinin kendini yenilediği, ilk olarak 1960’larda maymunlar, fareler ve kuşlar üzerinde yapılmaya başlanan deneylerde anlaşılmıştı. 1998 yılında Nature Dergisi’nde yayınlanan bir araştırma ile diğer hayvanlar üzerinde elde edilen olumlu bulguların, insanlarda da geçerli olduğu kanıtlandı. Kaliforniya Salk Enstitüsü nörobiyologlarından Fred H. Gage, insanlar üzerinde yaptığı araştırmalarda yeni nöronların, ana hücrelerin bölünmesiyle oluştuğunu ve bu durumun beynin hafıza ve öğrenme işlevini gerçekleştiren bölümünde yaşandığını keşfetti. Araştırma sonucunun paylaşılmasından bu yana, beynin ‘hipokamp’ adı verilen bu bölümünün üzerinde yoğun olarak incelemeler yapıldı ve sonuçta insan beynindeki en aktif alan olduğu anlaşıldı. Hipokampta her gün binlerce yeni beyin hücresi üretiliyor. Bunların çoğunun birkaç haftalık ömrü olmasına rağmen, sağ kalanların sayısı, beyin aktivitelerinin arttırılması için gayet yeterli. Geriye kalanlar, eski nöronlarla bağlanıyor ve kendi kendini iyileştiren, geliştiren bir beyin yaratıyorlar. Günümüz bilim insanları, bu araştırmaların sonuçlarını kullanarak epilepsi veya Alzheimer gibi zihinsel bozulmaların tedavi edilebilmesi adına yeni yöntemler geliştirmeye çalışıyorlar.

Özetle, beyin hücreleri kendilerini yenileyebiliyor ve zihinsel aktivitelerimizi ne kadar üst seviyeye çıkartırsak, bu hücre yenilenmesinden o derecede faydalanıyoruz. Hatta zihnimizi ne kadar kullanırsak, yeni nöron ihtiyacı da o kadar arttığı için, beynimizdeki hücreler o oranda artıyor ve eski nöronlarla bağlantıları daha güçlü oluyor.