Yaklaşmakta olan büyük bir tutulma var. Hayır, hepimizin heyecanla beklediği Ağustos Güneş tutulmasından bahsetmiyoruz. Bizim bahsettiğimiz Eylül’de, yaklaşık 1.000 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın etrafında gerçekleşecek. Elbette, bunu gözlemlemek Güneş’in önünden geçmekte olan Ay’ı gözlemlemekten çok daha zor olacak; ama bu bize uzaklardaki bir yıldız sistemi hakkında ipuçları verebilir.
arXiv’de yayımlanan ve Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de de yayımlanacak olan bir makalede, astrofizikçiler Jüpiter’den 50 kat daha büyük olan ve Satürn’ünkinden çok daha geniş halkalara sahip bir gezegen bulduklarını duyurdu.
Bu gezegen, 1.000 ışık yılı uzaklıkta Orion sisteminde bulunuyor ve yörüngesinde bulunduğu yıldız, Güneş’ten biraz daha büyük; fakat onunla aynı sıcaklığa sahip. Geçtiğimiz 15 yıl boyunca çeşitli teleskoplar bu yıldızı gözlemledi. 2008’de ve 2011’de ise araştırmacılar, her iki buçuk yılda bir, yıldızın parlaklığının 2 ila 3 hafta süreyle azaldığını fark etti.
Bir yıldızın parlaklığındaki düşüşleri izlemek ve yıldızla teleskop arasından bir gezegen geçtiği sırada bu parlaklık düşüşlerini ölçmek, araştırmacıların ötegezegenler hakkında bilgi toplayabilmesinin en temel yöntemlerinden biri.
“Heyecan verici olan şey şu ki her iki tutulmada da yıldızın parlaklığının çok hızlı bir şekilde değiştiğini gördük ve bu da tutulmaya sebep olan cismin Satürn’ün etrafındakilerden çok daha büyük halkalara sahip olduğunun göstergesi,” diyor Matthew Kenworthy.
Bu, güneş sistemimizin dışında keşfettiğimiz ilk halkalı gezegen değil; ama düzenli ve tahmin edilebilir bir yörünge periyoduna sahip olan ilk gezegen olabilir.
Ama şunu belirtmek önemli; bu halkalı, devasa gezegen hala resmi olarak bulunamadı. Dünya’nın dört bir yanındaki teleskoplar gezegenin tekrar görülmesinin beklendiği 9-30 Eylül tarihleri arasında, bu yıldıza, PDS 110’a, işaret ediyor olacaklar. Yeryüzü teleskoplarının yıldızı gözlemlemek için her gece sadece birkaç saat vakti olacak. Uzay teleskopları ise daha sürekli bir görüşe sahip olabilir. Araştırmacılar, bu sonbaharda yapılacak gözlemlerin yıldızın parlaklığındaki azalmanın devasa, halkalı bir gezegenin, yıldızın önünden geçmesinden kaynaklı olduğunu göstermesini umuyorlar.
