Bitki Lambalar!

Peru’nun yağmur ormanlarında, doğal felaketler yüzünden elektrik şebekesine ulaşımını kaybeden yerel halk bitkilerin gücüyle aydınlanmanın sevincini yaşıyor – Murat Yılmaz

Peru Mühendislik ve Teknoloji Üniversitesi araştırmacıları, kısa süre önce sel felaketinde enerji şebekesini kaybeden yerel halkın aydınlatma sorununu çözmek için bölgeye özgü bitkileri ve toprağı kullanarak bitki lambaları tasarladılar.

Yeryüzünün en temiz enerjisi olma özelliği gösteren projenin çalışma mantığı şöyle; bitkilerin fotosentez sonucu ürettiği besinler, toprakta bulunan Geobacter metallireducens adlı mikroorganizmalarla buluşarak oksitleniyor. Ardından açığa çıkan elektronlar bitki saksısı içinde dizili olan ızgara şeklindeki elektrotlar tarafından yakalanıyor ve bir pil yardımıyla depo edilip aydınlatma için kullanılabilecek hale getiriliyor.

Bu mikroorganizmalar 1987 yılında, Washington yakınlarındaki Potomac Nehrinde tespit edilmişti. Bakterinin temel özelliği, demir oksit kullanarak (Fe2O3) elektron alıcısını karbondioksite ayrıştırıp oksitlendirmesi. Yani daha açık bir ifadeyle; insanlar nasıl oksijenden yararlanıp besinleri karbondioksit ve suya parçalıyorsa, bu bakteriler de aynı işlem için bizdeki oksijen yerine toprak ve tortu pasında bulunan demir oksitleri kullanıyor. Geobakterlerin diğer bir özelliği de yeraltı sularına sızarak buradaki çeşitliliği tehdit eden petrol türevlerini zararsız karbondioksite çevirebiliyor olması.

Araştırmacılar Geobacter ve benzeri mikroorganizmalardan faydalanarak birçok yeni projeye imza atma niyetinde. Kanalizasyon arıtma tesislerinin biyolojik çeşitliliğinden yararlanıp enerji üretilmekten çevre kirliliğine neden olan birçok sorunun çözümüne kadar geniş bir yelpazede çalışma yapmak istiyorlar. Ayrıca ticari amaçla üretilmesi planlanan bitki lambaları da ilerleyen günlerde market raflarında satışa sunulmaya hazırlanıyor. Gelecekte bu minik bitki lambaları çalışma masalarımızın üzerini süsleyebileceği gibi, evimizin bahçesinde onları sıra sıra dizerek dış mekan aydınlatması için de kullanabiliriz.

Nasıl Çalışıyor?

1 -> Fotosentez sırasında bitkilerin mikroorganizmalarla temas halinde kalarak toprağa bıraktığı atıklar elektronları yaratıyor.

2 -> Elektronlar, ızgara şeklindeki elektrotlar tarafından yakalanıyor ve elektrik akımı oluşuyor.

3 -> Akım debisi bir pilin içine dolarak gün boyunca onu şarj ediyor.

4 -> Pildeki enerji 50 watt’a eşdeğer bir LED lambayı 2 saat boyunca çalıştırabiliyor.