PETER DOCKRILL
Bugünlerde internette dolaşan acayip ve bir o kadar da zekice yapılmış optik bir yanılsama var. Bu yanılsama beyninizi kandırıp, renkli bir görüntüye baktığınızı zannettiriyor. Ancak daha yakından bakarsanız, baktığınız fotoğrafın aslında siyah beyaz olduğunu fark edeceksiniz.
Dijital ortam sanatçısı ve yazılım geliştirici Oyvind Kolas‘ın, görsel bir deney şeklinde oluşturduğu ve ‘renk benzeşim ızgarası yanılsaması’ biçiminde adlandırdığı bu yöntem; esasında siyah beyaz olan bir görüntünün üzerine, titiz şekilde renklendirilmiş çizgilerden oluşan bir ızgaranın yerleştirilmesiyle meydana geliyor.
Kolas, kendi Patreon sayfasında şöyle açıklıyor: “Gri tonlu bir görüntünün üzerine bindirilen ve fazla doygunluğa sahip olan renkli bir ızgara, gri tonlu hücrelerin sanki renkliymiş gibi algılanmasına yol açıyor.”
Peki burada neler dönüyor ve beyinlerimiz, bu siyah beyaz görüntüyü nasıl tamamen renkliymiş gibi yorumluyor?
Sidney Üniversitesi’nde çalışan görme bilimci Bart Anderson’a göre, bu yanılsamada gördüğümüz etki pek şaşırtıcı değil.
Anderson şöyle söylüyor: “Görme bilimcilerin ‘düşük geçiş’ olarak adlandırdığı renk sistemi, ör. renk kodlayan alıcı bölgelerin pek çoğu; epey geniş olan yerler”
“Bu yüzden, ızgaralar ile renksiz arkaplanın ‘ortalaması alınıyor’ ve sonra, görüntünün bu kısmına dayandırılıyor.”
Diğer bir ifadeyle, beynimiz; nesnelere baktığımız zaman, görsel bilgiyi bir nevi sıkıştırıyor ve nesneleri yakından incelemediğimiz zaman, orada ne olduğuna dair genel bir kanı sunuyor.
Ya da, ufak bir miktar rengin geniş bir alanı kapsadığını da söyleyebilirsiniz.
Eğer bu yanılsamayı size arkadaşlarınız gönderdiyse, paylaşılan ana görüntünün bu olmadığını fark etmiş olabilirsiniz.
Bu fotoğraftaki bazı insanlar, görüntünün internette paylaşılmasına izin vermemiş ve Kolas da bunun kullanılmamasını istedi. Bu yüzden, kendisinin yaptığı diğer örneklerden birini koyduk.
Söz konusu yanılsama, sadece renkli ızgaralar kullanılarak da yapılmamış. Kolas, ızgaraların en iyi etkiyi sunduğunu keşfetse de; bu görsel hileyi oluşturmak için, noktalar ve çizgiler gibi başka alternatif yöntemler de denemiş:
“Noktaların tarama örüntüsü, baskıda kullanılan yarı tonlamaya güzel bir örnek. Yarı tonlamadaki renk benzeşimi, görsel sistemimiz olaya müdahil olmadan önce gerçekleşen optik renk karışımına destek oluyor” diye açıklıyor Kolas.
Aynı etkiyi oluşturmak için çizgilerin kullanıldığı bir örnek:
Bir diğeri:
Another one, with horizontal lines instead of a grid. pic.twitter.com/sNKSBBkkqT
— ̐?ṕ̒ͪͬͯ̐̐̐̐̐̚ȉ̓̈̅̄̓̀p͒̍̚p̏͗̊̔͒̐̐í͆͆̓ͮ̔ͮ͆n̒͐̀͆ (@hodefoting) July 25, 2019
Tüm bunlarda en etkileyici olan şey, bu yanılsamanın faaliyete geçmesi için statik görüntülerin gerekmiyor oluşu.
Aşağıdaki videoda Kolas, ızgarayla örtülü tam hareketli bir videonun bile beyni nasıl kandırarak, beynin renkli bir görüntü gördüğünü düşünmesini sağladığını gösteriyor. Tüm bunlar, görsel sistemimizin “düşük geçişli” renk atfetme şekliyle mümkün oluyor:
Şaşırtıcı.
ScienceAlert
