Austin – Texas Üniversitesinde çalışan bilim insanlarının öncülük ettiği yeni bir çalışmaya göre mütevazı bir kuş, iş süre tutmaya geldiğinde profesyonel müzisyenlerden geri kalmıyor.
Çalışma, laboratuvarda gözlem altında tutulan bir hayvan yerine doğadaki bir hayvanın doğal süre tutma kabiliyetinin incelendiği ilk araştırma olma özelliğini taşıyor. Bilim insanları, çalışma kapsamında Orta ve Güney Amerika’ya özgü küçük, kahverengi bir kuş olan ve ıslık benzeri ötüşüyle bilinen pul göğüslü çalıkuşunun şarkısını incelemiş.
Doğadaki kuşların şarkılarında, esaret altında eğitilen memeli ve kuşlardan daha iyi süre tutma becerilerine rastlanmış. Çalışmanın baş yazarı Carlos Antonio Rodriguez Saltos’a göre sonuçlar, hayvanların kabiliyetlerini daha doğru şekilde yakalamak için hem laboratuvarda hem de doğada inceleme yapılmasının önemini vurguluyor.
Araştırmayı Texas Üniversitesi Yerbilimleri Fakültesinde doktora sonrası araştırma görevlisi olduğu sırada yürüten Saltos, “Biyoçeşitliliğin gücünü kullanarak, bu şeyleri hâlâ yapabiliyorken anlamamız gerekiyor” diyor.
Sonuçlar geçtiğimiz hafta Animal Behaviour bülteninde yayımlandı.
Kuşların şarkı kitapları yok. Fakat bazı türler aynı ezgileri söylüyor ve tanınabilir bir kalıpta cıvıldıyor. Pul göğüslü çalıkuşlarında ise bu kalıp şöyle gidiyor: Açılıştaki bir cıvıltı cümbüşünü, değişen aralıklardaki cıvıltı ve duraksamalar takip ediyor. Her bir cıvıltı arasındaki duraksamalar ise giderek uzuyor.
Rodriguez Saltos, çalıkuşunun şarkısını Ekvador’da yüksek lisans öğrencisi olduğu esnada tanımış. O zamanki ekoloji profesörü, yağmur ormanındaki ses şamatasında bu özel kalıbı nasıl belirleyebileceğini öğretmiş kendisine. Yıllar sonra, çalıkuşunun kuşunda benzersiz bir özellik (cıvıltılar arasında sabit şekilde artan duraksamalar) olduğunu ve bu özelliğin, kuşun süre tutma kabiliyetlerini derinden incelemek için benzersiz bir fırsat sunduğunu fark etmiş.
“Aynı şarkıda kısa dönemlerden uzun dönemlere doğru cidden kayda değer bir değişim oluyor” diyor Rodriguez Saltos.
Cıvıltılar arasındaki bu duraksamalar, tahmin edilebilir şekilde artıyor; her seferinde yaklaşık yarım saniye uzuyorlar. Bu duraksama 10 saniye uzunluğa kadar ulaştığında, kuşlar bu sefer şarkılarını en baştan tekrar ediyor.
Laboratuvarda yapılan deneylerde çoğu hayvan (insanlar dahil), sadece bir ya da iki saniyeden sonra ne kadar zaman geçtiğini belirlemekte zorlanıyor. Genel olarak bir zaman dönemi ne kadar uzun olursa, hayvanlar geçen süreyi o kadar yanlış tahmin ediyor.
Fakat yabani çalıkuşları, şarkıların %43’ünde (değerlendirme kıstaslarını karşılayan 23 şarkıdan 10’unda) şarkı süresi boyunca devamlı şekilde süre tutmuş ve bu aralıklar, duraksamaların uzunluğu artsa bile yerleşik bir kalıpta seyretmiş.
Şarkıların iki tanesinde ise çalıkuşu, ortalama bir profesyonel müzisyenden daha iyi süre tutmuş.
Kaynak: Austin – Texas Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
