SIGNE DEAN
Gökbilimciler ilk defa, erken oluşum aşamalarında olan bir yıldız çiftinin yüksek detaylı görüntülerini elde ettiler.
Dünya’da, sadece bir yıldızın etrafında dönmeye alışığız. Fakat Evren’in uçsuz bucaksız genişliğinde, çoğu yıldızın kendi küçük ailesi veya yıldız sistemi var. Bu sistemlerde iki veya daha fazla yıldız, birbirlerine kütleçekimsel olarak bağlanıyor.
Bu son görüntülerde gösterilen [BHB2007] 11 çifti, bizden en az 600 ışık yılı uzaklıkta duran Pipo Bulutsusu‘nda yer alıyor. Bu bulutsu, içlerinde bu bebek yıldız çiftinin de yer aldığı yıldız kümesini ortaya çıkaran, karanlık bir gaz ve toz bulutu.
Yıldızlar doğarken, çöküntü çemberi olarak da bilinen bir madde girdabı, onları çevreliyor. Bu karışıma birden fazla yıldız girdiğinde, çevredeki maddelerin kütlesi bu genç yıldızlara doğru kayıyor ve çemberin şekli karmaşık bir hal alıyor.
Gökbilimciler, [BHB2007] 11’i çevreleyen karmaşık yapıların kaba hatlarını daha önce görmüştü fakat bu son keşif, yapıların içini görmelerini sağlayarak, bu iki parlak nokta etrafında hareket eden gaz ve toz filamentlerinin oluşturduğu karmaşık ağı ortaya çıkardı.
Almanya’daki Max Planck Dünyadışı Fiziği Ensitüsü’nde (MPE) çalışan araştırmacıların önderlik ettiği ve uluslararası gökbilimcilerden meydana gelen takım, böylesi yüksek detaylı verilere erişmek için Şili’de yer alan ve 66 antenden oluşan dev teleskop dizisi ALMA‘yı (Atakama Geniş Milimetre/altmilimetre Dizisi) kullanmış.
Her yıldızın kendi çöküntü çemberi olmasına ilaveten; yıldız çifti ayrıca, yavaş fakat kesin bir şekilde büyüyen ve toz filamentlerinin meydana getirdiği karmaşık bir ağ üzerinden en yakın çembere akan, iki yıldızın etrafında dönen bir çemberle de çevrilmiş.
Araştırma takımı, bu maddelerin her yıl, Jüpiter’in kütlesinin yaklaşık 0.01’i oranında bu yıldız çiftine kaydığını tahmin ediyor. Yıldızlardan biri daha büyük olduğundan, çemberindeki maddeleri daha yüksek bir oranda çekiyor. Bunu, yukarıdaki görüntünün alt kısmında yer alan ve daha parlak olan bölgede görebilirsiniz.
MPE’de gökbilimci olan Paola Caselli şöyle söylüyor: “Nihayet, genç yıldız çiftlerinin karmaşık yapısını; onları etraflarında dönen çembere bağlayan ‘besleme filamentleriyle’ beraber görüntüledik. Bu durum, yıldız oluşumunun mevcut modellerine yönelik önemli sınırlar sunuyor.”
Araştırmacılar bu gözlemlerin, ikili yıldız sistemlerinin nasıl doğduğuna yönelik kuramsal bilgilerimizle düzgün şekilde örtüştüğünü keşfetmekten mutluluk duyduklarını söylüyorlar. Fakat yine de, emin olmak için çok daha fazla genç yıldız çifti üzerinde çalışmamız gerektiğini belirtiyorlar.
Araştırma Science bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
