Cüce gezegen Ceres, Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında yer alan bir çamur topundan çok daha fazlası. Yeni yayımlanan iki araştırmaya göre Ceres buzlu bir çamur topu ve bu bilgi güneş sistemimizde nerede su bulacağımız konusunda bilim insanlarına yardım edebilir.
Nature Astronomy dergisinde yayımlanan bir makale Ceres’te nadiren gün ışığı gören ya da hiç gün ışığı görmeyen kraterlerin su buzu barındırabileceğini öne sürüyor.
2015 yılından beri cüce gezegenin yörüngesinde olan ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesinin (NASA) Dawn uzay aracından gelen bilgileri kullanan bilim insanları Ceres’in kuzey kutbunun etrafında sürekli gölgede kalan 634 krater tespit ettiler. Ayrıca, 10 kraterin zemininde yansıyan birikintiler keşfettiler. Yapılan spektroskopik incelemeler bu birikintilerden birinin su buzu olduğunu doğruladı, bu da araştırmacıların Ceres’in soğuk ve karanlık kraterlerinin donmuş su barındırabileceğini düşünmelerine yol açıyor.
Bilim insanları suyun oraya nasıl geldiğinden tam olarak emin değiller ama buz volkanlarından püskürtülmüş veya asteroit çarpışmalarından kalmış olabileceğini düşünüyorlar.
Bilim insanları daha önce 2014 ve 2015 yıllarında da Ceres’te su tespit etmişlerdi. dergisinde yayımlanan bir makale cüce gezegenin büyük kısmının hemen yüzeyin altında, özellikle de %30’undan fazlası sudan oluşan kutup yakınlarının su buzu ile kaplı olduğunu iddia ediyor.
Bu karanlık kraterlerin dışında buzun Ceres’in yüzeyinde uzun süre varlığını sürdürebilmesi mümkün değil . Cüce gezegenin neredeyse hiç atmosferi olmadığı için buz ufak bir güneş ışında bile buharlaşıyor. Fakat, Ceres’in kuzey kutbunda sürekli olarak karanlıkta kalan kraterlerinde sıcaklık neredeyse -200 ˚C’ye kadar düşebiliyor.
Su buzu barındıran soğuk bölgeler Ay ve Merkür’de de bulundu ve güneş sisteminde yaygın olabilir.
Girişimciler gelecekte Ay’ın güney kutbunda gizlenmiş olması muhtemel suyu çıkarmayı umut ediyor. Bulunan su mürettebatlı bir ay üssünde yaşam desteği olarak kullanılabileceği gibi hidrojen ve oksijen şeklinde ayrıştırılarak roket yakıtı olarak da kullanılabilir. Fakat ilginç bir şekilde, ay uzay aracı Ceres’te yansıyan buz birikintleri yerine sadece hidrojen izleri buldu. Bunun nedeni ise şöyle açıklanabilir: hidrojen büyük buz blokları halinde değil de kaya ve toprak üzerine tutunmuş olabilir ve bu durum Ay üzerinde su çıkartılmasını çok daha zor hale getirir.
Araştırma ekibi Ceres’teki buz kalıntılarını anlamanın tüm güneş sistemindeki suyu anlamaya yardımcı olacağını düşünüyor.
