Dawn uzay aracı Mars ve Jüpiter arasındaki asteroid kuşağında bulunan cüce gezegen Ceres’te organik bileşikler buldu.
Organik bileşikler Dünya üzerindeki yaşamın yapı taşlarını oluşturur. Ceres’te bolca su olduğu ve hatta iç ısısı olabileceği gerçeğinin yanı sıra elde edilen yeni bulgular, Avrupa Uzay Ajansı’nda gezegen bilimci olan Michael Küppers’in de söylediği gibi “Ceres’te ilkel yaşamın gelişmiş olabileceğini” öne sürüyor. Ancak, bir yaşam biçimine ev sahipliği yapabilecek kapasitesi olmasına rağmen Ceres’te henüz herhangi bir yaşam izine rastlanmadı.
Uluslararası araştırmacılardan oluşan bir ekip 2015’ten bu yana Ceres’in yörüngesinde dönen Dawn uzay aracındaki Görünür ve Kızılötesi Haritalama Spektrometresini kullanarak organik bileşikler tespit etti.
Ernutet kraterinin etrafındaki alanı inceleyen spektrometre metil ve metilen gruplarını içeren bileşikler buldu. Tam içerikleri belli olmasa da bileşikler, asfaltit ve kerit gibi katran benzeri mineralleri oluşturan hidrokarbon zincirleri ile benzerlik gösteriyor.
“Ceres’te ilkel yaşam biçimleri gelişmiş olabilir.”
Bu organik moleküllerin cüce gezegene çarpan uzay taşları tarafından getirilmediği, aksine Ceres’te oluştuğu düşünülüyor. Böylesi bir çarpmanın ısısı organikleri yok ederdi, oysa ki dağılımları bir çarpma sonucu gelmediklerini ortaya koyuyor. Bunun yerine araştımacılar organiklerin Ceres’te oluşmuş olabileceğini öne sürüyor. Bilim insanları moleküllerin nasıl oluştuklarını ve yüzeye çıktıklarını araştırıyor.
Organik bileşikler ilk kez açık bir şekilde asteroid kuşağında tespit edildi. Avrupa’nın 67P/Churyumov-Gerasimenko Kuyrukluyıldızına düzenlediği Rosetta görevinden elde edilen bilgilerle birlikte bu bulguların “karmaşık organik moleküllerin hatta aminoasitlerin güneş sistemindeki küçük gök cisimlerinde de yaygın olabileceğini ve su buzunun asteroid kuşağında fazlaca bulunabileceğinin kanıtı” olduğunu söylüyor Küppers.
Eğer organikler ve su buzu asteroid kuşağını kirletiyorsa bu Dünya’ya suyun ve yaşamın yapı taşlarının nasıl geldiğini açıklayabilir. Gezegen bilimciler güneş sisteminin ilk zamanlarında Dünya’da suyun ve yaşamın yapı taşlarının oluşması için ortamın fazla sıcak olduğunu ve dolayısıyla bu molekülleri çarpan gök taşlarından ve kuyruklu yıldızlardan almış olabileceğini düşünüyor.
Ceres’in çok ince bir atmosferi var ve yüzeyindeki sıcaklık yaklaşık -70 ile -140 °C arasında değişiyor. Fakat yüzeyin altında çok fazla miktarda su buzu (belki de bir okyanus) barındırıyor ve hala oluştuğu günlerden kalmış biraz iç ısısı olma ihtimali var. Amonyak içeren mineraller, tuz ve organik malzemelerle Ceres bildiğimiz şekliyle yaşamın gelişmesi için gerekli olan içeriklere sahip.
Küppers “Mars’ın ve diğer dev gezegenlerin uydularının da yer aldığı Güneş sisteminde yaşamı destekleyenler listesine Ceres ‘te katılıyor” diyor.
Ceres’teki organiklerin doğası ve gezegende gerçekten okyanus olup olmadığı hakkında öğrenecek çok şey olsa da Küppers “prensipte Ceres’te yaşam olabileceğini” ifade ediyor. Hatta Ceres’te yaşam aramak Europa gibi yerlerde aramaktan daha kolay olabilir.
“Ceres Dünya’ya daha yakın ve dış gezegenlerde olduğu gibi bir uzay aracı yüksek radyasyon seviyeleri ile karşı karşıya kalmak zorunda değil. Kuşkusuz, yüzeyin kilometrelerce altında var olduğu düşünülen yaşamı (tabi varsa) aramak oldukça zorlayıcı.”
