Dinozorları Öldüren Asteroit, Kilometrelerce Yüksekliğe Ulaşan Küresel Bir Tsunamiyi Tetiklemiş

0
Çarpışmadan 24 saat sonra deniz yüzeyi yüksekliğinde (metre) meydana gelen karışıklığını gösteren tsunami modellemesi. Görüntü: Range vd.

66 milyon yıl önce Dünya’ya çarpan ve kilometrelerce genişlikte olan asteroit, dinozorların neredeyse hepsini ve gezegenin bitki ile hayvan türlerinin yaklaşık dörtte üçünü yok etmişti.

Michigan Üniversitesi öncülüğünde yürütülen yeni bir çalışmaya göre ayrıca, Meksika’nın Yukatan Yarımadasındaki çarpışma bölgesinde okyanus tabanını kilometrelerce yukarı kaldıran devasa bir tsunamiyi de tetiklemişti.

Dün AGU Advances bülteninde çevrim içi yayımlanan çalışma, Chicxulub çarpışma tsunamisinin hakem denetimli bir bültende yayımlanan ilk küresel canlandırmasını temsil ediyor. Buna ek olarak dünya çapındaki 100’den fazla bölgede jeolojik kayıtları inceleyen araştırmacılar, geliştirdikleri modelin tsunaminin güzergâh ve gücüne dönük tahminlerini destekleyen bulgulara ulaşmışlar.

Modelleme çalışmasını fiziksel okyanus bilimci ve eş yazar Brian Arbic ile paleo okyanus bilimci ve eş yazar Ted Moore ile beraber yüksek lisans tezi için geliştiren baş yazar Molly Range, “Tsunami o kadar güçlüymüş ki, dünyanın yarısında okyanus havzalarındaki çökeltileri bozup aşındırmış” diyor. “Ya çökelti kayıtlarında boşluk meydana getirmiş ya da eski çökeltilerden oluşan düzensiz bir karışım.”

Makalenin yazarları, çarpışma tsunamisindeki başlangıç enerjisinin 2004 yılının Aralık ayında Hint Okyanusu’nda çıkan deprem tsunamisinden 30.000 kata kadar büyük olduğunu belirlemişler. 2004 yılındaki tsunami, 230.000’den fazla insanın ölümüne sebep olmuş ve modern kayıtlardaki en büyük tsunamilerden biri olarak tarihe geçmişti.

 

Kaynak: Michigan Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz