İnsanları damak zevki, DNA’sı ve her şeyiyle domatesi dönüştürdü. Bir zamanlar Güney Amerika’nın bezelye boyutundaki küçük meyvesi olan domates, yüzlerce yıllık yetiştirmeden sonra şimdilerde kiraza benzeyen tanelerden, ata yadigârı iri tanelere kadar her türlü boyut ve şekle bürünüyor.
Günümüzde ise bilim insanları, bu fiziksel değişimlerin gen seviyesinde nasıl göründüğünü araştırıyorlar. Howard Hughes Tıp Enstitüsü’nde araştırmacı olan Zachary Lippman, böylelikle domatesi değiştirmeyi hedefleyen çağdaş gayretlere rehberlik edilebileceğini söylüyor.
Lippman ile meslektaşları, 100 domates cinsinin genomlarında yer alan ve uzun zamandır gizlenmiş mutasyonları belirlemişler. Bu domates cinsleri arasında Galapagos Adaları’na ait küçük ve turuncu renkli vahşi bir bitki ile genelde ketçaplara ve soslara dönüştürülen çeşitler bulunuyor.
Araştırmacıların geçtiğimiz hafta Cell bülteninde yayınlanan analizleri, bir bitkide (DNA’nın uzun bölümlerini değiştiren) bu gibi mutasyonların belirlendiği en kapsamlı çalışma olma özelliğini taşıyor. Araştırma, yeni domates çeşitlerinin oluşumuna ve mevcut olanların da iyileştirilmesine yol açabilir. Takımın belirlediği bu mutasyonların ufak bir kısmı, tat ve ağırlık gibi önemli nitelikleri değiştiriyor.
Cold Spring Harbor Laboratuvarı’nda bitki genetikçisi olan Lippman, daha önce yapılan çalışmaların, bu mutasyonların bitki genomlarında mevcut olduğunu uzun süre önce gösterdiğini söylüyor. “Fakat şimdiye dek, bunları bulmak ve etkileri üzerinde çalışmak bakımından etkili bir yöntemimiz yoktu” diyor.
Howard Hughes Tıp Enstitüsü/ScienceDaily. Ç: O.
