Dünya’nın tektonik plakaları nasıl oluştu? Şimdilerde bu plakaların ne zaman oluştuğuna yönelik detayları ve Ay’da tektonik faaliyet olup olmadığını belirlemeye çalıştığımız göz önüne alındığında; bunun cevaplaması kolay bir soru olduğunu düşünebilirsiniz. Fakat gezegendeki bu mekanizmanın nasıl ortaya çıktığına dair bilgilerimiz şaşırtıcı ölçüde yetersiz.
Şimdiyse Çin, Hong Kong ve Birleşik Devletler’de çalışan araştırmacılar yeni bir hipotez ortaya atmışlar: Görünürde bu hipotez, onlarca yıl önce gözden düşen fakat artık yeniden ele alınmayı hak eden bir görüşe inanılmaz derecede benziyor.
Tektonik plakalar, kime sorduğunuza bağlı olarak; gezegenimizin yüzeyinde 3.3 ila 4.4 milyar yıl önceki bir zamanda kıpırdıyormuş. Fakat tektonik hareketin ve kabuk geri dönüşümünün birkaç milyar yıllık tarihi, Dünya’daki tektonik plakaların ilk başta nasıl oluştuğunu çözmeyi epey zorlaştırıyor.
Araştırmacılar birkaç yıl önce bir model geliştirerek, tektonik plakaların ilk olarak, yer değiştirmelerine benzer bir süreçle oluştuklarını göstermişler. Bu süreçte, Dünya’nın kabuğunun bazı bölümleri diğerlerinin altına geçiyor ve kabuk parçalarının binlerce yıl itişip kakıştığı zincirleme bir tepkime meydana geliyor.
Fakat Cuma günü yayımlanan yeni araştırmanın sunduğu model, çok farklı bir şey gösteriyor. Araştırma takımı, milyarlarca yıl önce Dünya’nın yeni oluşan kabuğunun ısındığını ve böylelikle kabukta bir genişleme meydana geldiğini; bunun da günümüzde tektonik plakalar olarak bildiğimiz şeyle sonuçlanan bir kırılmaya yol açtığını öne sürüyor.
Jacinta Bowler/ScienceAlert. Ç: O.
