Ocak ayında sona eren Ebola salgını rekor düzeyde kötü olsa da, aslında göründüğünden daha da kötü olabilir.
Salgın sırasında hastalar için bakıma yardım eden bir grup doktor ve araştırmacı, herhangi bir vakanın gözden kaçmadığından emin olmak için salgına yakalandıktan bir yıl sonra, köylerinden birisini ziyaret etti. Ve beklenenden fazlasını buldular – çok daha fazlası.
Ebola vakalarının çoğu kolaylıkla tespit edilebilir; virüs ateşten ishale, diş eti kanamalarına, maalesef sık ölümler de dahil çok şeye neden olur. Ancak bazı çalışmalar, bazı kişilerin belirtileri göstermeksizin infekte olabileceklerini ileri sürdü. Yeni yayınlanan araştırma; bir kasabada, son pandemik sırasında vakaların yaklaşık yüzde 25’inin keşfedilmediğini ve bunun şimdiye kadarki en yüksek oran olduğunu bildirdi.
Ebola, 2014 yılının sonlarında Sierra Leone’de Sukudu şehrini vurdu. 2015 yılının başında kasabadaki 34 kişiye virüs bulaşmış ve 28’i ölmüştü. Yeni çalışmada küçük bir sağlık personeli ekibi, Sukudu’yu karantinaya almış 193 kişinin hemen hemen hepsiyle görüşmüş; bu kişiler gözle görülür derecede hastayla ev paylaşanlar – ve Ebola antikorlarını test etmek istemişler. Bunu sonucunda antikorlar açısından pozitif test edilen 14 kişiyi bulunuyor. Bu bulgular, salgın sırasında hiçbirine Ebola teşhisi konmamış olsa bile, bir noktada kan dolaşımında Ebola virüsüne sahip olduklarını ve sadece iki kişinin herhangi bir belirti bildirdiğini gösteriyor.
Sorulduğunda salgın sırasında ateşlerinin yükseldiğini hatırlayan bu iki kişi, öz raporlamanın doğruluk değeri hakkında şüphelere neden oldu. Geri çağırma önyargısının bunda bir rolü olduğunu da düşünebiliriz-karşınızda bir şeyleri araştıran doktorlarla mülakat yaparken bir sene önce olmuş olayları hatırlamamanız doğaldır-. Ateşi hatırlayan iki hastanın gerçekte öyle bir şey yaşamamış olması mümkündür veya görünüşte asemptomatik kişilerin bazılarının, aile üyeleri ağır hasta olduğu süreçte hafif semptomlarını gözardı etmeleri olağandır.
Ayrıca, deneklerin anılarının gerçeklerden daha az dürüst olması da mümkündür. Ebola virüsünü taşımak, Afrika’nın birçok yerinde damgalanmak anlamına geliyor. Hayatta kalanlar genellikle kaçınırlar, çünkü hala taşıyıcı olmaktan korkarlar ve bir tanı almak, az sayıda kişinin canlı döndüğü bir tedavi merkezine gitmek anlamına geliyor.
Burası Afrika’daki bir ülkede sadece bir köy ve bu asemptomatik kişilerin ne kadar büyük bir tehlike oluşturduğunu henüz bilmiyoruz. Tamamen zararsız ya da tam teşekküllü sessiz taşıyıcılar olabilirler. Bu soruları yanıtlamak -kaç kişinin semptom göstermeksizin ebola ile savaştığını bulmak- gelecek salgın atağına karşı daha iyi hazırlanmamızı sağlayacaktır.
Çeviren : Timur Hakan Barak
