Araştırmacılar, evrendeki bazı manyetik alanların zamanın başlangıcına kadar gidebileceğini göstermişler. Eğer bu olasılık doğrulanırsa, fizikçiler arasında büyük kargaşa yaratan bir gizem ortadan kaldırılabilir.
Hubble gerilimi de denen ve evrenin genişleme hızını belirlemeye yönelik yürütülen uzun, hararetli tartışmada bilim insanları, bugüne kadar matematiksel açıdan çeşitli yaklaşımlar sergileyip hataları irdelemişler ancak bunun sonucunda farklı cevaplara ulaşmışlar.
Ancak 9 Nisan’da Monthly Notices of the Royal Astronomical Society bülteninde yayımlanan bir makale, evrenin ilk zamanlarındaki manyetik alanlar hakkında bulmacadaki boş parçayı doldurabilecek yeni veriler sunuyor.
Cambridge Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırma görevlisi olan eş yazar Sergio Martin-Alvarez, bazı kuvvetli manyetik alanların, Büyük Patlama ile başlayan kuantum dalgalanmalarının bir sonucu olabileceğini ortaya çıkarmış. Bu durum, söz konusu manyetik alanların başlangıçtan beri var olduğu anlamına geliyor. Sonuçlar, araştırma takımının Samanyolu Galaksisi’ne çok benzeyen bir galaksi üzerinde yaptığı kapsamlı canlandırmalara dayanıyor.
“Çalışmaya katkıda bulunan bir yazar ve ben, bir koda benzeyen bu fikri geliştirdik” diyor Martin-Alvarez. “Farklı tür manyetik alanların, yapılan canlandırmalarda nasıl evrimleştiğini görmeyi sağlıyor.” Araştırmacıların, bu manyetik alanın galaksiyi tek başına etkileyip etkilemediğini görmeyi ve galaksinin bütün oluşumu boyunca dayanıp dayanmadığını görmek istediklerini de ekliyor.
Eğer manyetik bir alan galaksinin oluşumuna dayanabilirse, başlangıçtan beri var olan manyetik alanlar görüşü elenemez demektir. “Burası, buzdağının görünen kısmı” diyor Martin-Alvarez. “Çünkü çok iyi biliyoruz ki eğer bir manyetik alan yeterince güçlü olursa, tüm bu Hubble gerilimi meselesi sadece evrenin ilk zamanlarını yeterince anlamamıza dayanıyor olabilir. O halde bu ihtimali gözden geçirmek zorunda kalacağız.”
Scientific American dergisi, bu inatçı ikilemin Kavli Kuramsal Fizik Enstitüsü’nün Kaliforniya – Santa Barbara’daki 2019 tarihli bir konferansında tartışıldığını aktarıyor. Enstitünün eski başkanı ve parçacık fizikçisi David Gross, konferans sırasında “Bir ‘gerilimimiz’ mi var, yoksa bir ‘problemimiz’ mi var?” demiş. Daha sonra, “Buna bir gerilim veya problem demekten ziyade, kriz adını verebiliriz” diyerek sözlerine açıklık kazandırmış.
Terimler bir yana, Hubble sabitine yönelik anlaşmazlık da kızışıyor. Evrenin genişleme hızına yönelik yapılan bir ölçümde Hubble sabitinin 67 civarı olduğu öne sürülürken, başka bir ölçümde cevabın 72 olduğu öne sürülüyor.
“Eğer evrenin ilk zamanlarında yeterince güçlü manyetik alanlarınız varsa, bu 67 değerinin yeniden yorumlanması gerekir” diye açıklıyor Martin-Alvarez. “Aslında burada, bu manyetik alanın bir sonucu olarak ortaya çıkan kümelenme benzeri bir şey olduğunu unutuyorsunuz.”
“Bütün evrenbilim alanı, her şeyin her yönde, her yerde aynı göründüğü varsayımına dayanıyor. Eğer ilk zamanlardan beri gelen bir alan varsa … o zaman her şeyin her yönde aynı görünmemesi gerekiyor.”
Eğer bu gibi alanlar gerçekse tartışma çözülmekle kalmaz, gerçek Hubble sabiti de ortaya çıkabilir.
Yazar: Monisha Ravisetti/Academic Times. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
