Merhaba komşu! Bizim toprak parçamızın yalnızlığı kayalık bir yapıda olan,bizim güneşimize en yakın yıldızda,dünya büyüklüğündeki bir gezegenin keşfiyle kısa bir sürede sona eriyor.
Nature’da yayınlanan bir raporda araştırmacılar Dünya’nın 1.3 katı büyüklüğünde, 4.2 ışık yılı uzaklıktaki Kızıl Cüce yıldızın yörüngesinde olan Proxima Centauri’nin umut verici keşfi hakkında heyecan verici haberler duyurdular.
Araştırmacılar yıldızı uzun süre boyunca dikkatle inceleyerek gözlem yaptılar.Onlar her 11.2 günde bir Dünya’ya doğru olan hareketi boyunca hafifçe göründükten sonra kaybolan yıldızı, Doppler Kayması olarak adlandırılan,yıldızdan gelen ışığın hafifçe kırılmasıyla oluşan değişim sonucu keşfettiler.Bu yalpalama bir gezegenin varlığını ortaya çıkardı.
Araştırmacılar yıllardır Proxima Centauri’de güneş sisteminin dışında bir öte gezegen arıyorlardı, fakat onun bir gezegen olduğunu kabul etmek ve Proxima Centauri’de olduğu gibi Dünya’mızdan bakıldığında güneş lekesi türünde bir parazit olup olmadığını anlamak araştırmacılar için uzun bir süreç gerektirdi.
“Bir keresinde yalpalamanın yıldızlardaki beneklenmeden kaynaklı olmadığını, suyun var olduğu bölgeyle birlikte bir gezegen yörüngesinden kaynaklandığını anladık, bu gerçekten heyecan vericiydi. Eğer ki yapılacak olan daha çok araştırmanın sonucu atmosferinin yaşam için uygun olduğuna karar verirse,bu şu ana kadar ki en önemli bilimsel keşfimiz olacak” diyor raporun yardımcı yazarlarından biri olan John Barnes.
Raporun yazarlarından biri olan astrofizikçi Ansgar Reiners Salı günü düzenlenen basın toplantısında “Bu yalnızca güneş sistemimize en yakın gezegen değil,aynı zamanda güneş sistemimizin dışında bulunabilecek en yakın gezegen,” dedi.
Fakat bize olan yakınlığı ve boyutları bu keşifteki heyecan verici tek şey değil.Araştırmacılar yıldızın yörüngesindeki gezegende yaşanılabilir bir bölge olabileceğini belirtti.Eğer Proxima b sıvı suya ve bir atmosfere sahipse,bu durum onu yaşam için misafirperver bir yer yapabilir.
Gezegenin suya ya da atmosfere sahip olduğuna dair hiçbir garanti yok.Proxima b yörüngesiyle Proxima Centauri arasında her 11.2 günde bir uzaklık 7.5 milyon kilometre ya da bir başka deyişle dünya ile güneş arasındaki uzaklığın %5 i kadar oluyor.Karşılaştırma için Merkür yörüngesiyle güneş arasında yaklaşık 57.9 milyon kilometre var.
Proxima b eğer güneş gibi olsaydı ikisi arasındaki en kısa mesafe gezegenin yüzeyini kızartmak için yeterli olacaktı.Fakat Proxima Centauri daha küçük ve çok sönük bir yıldız.Araştırmacılar o 8 milyon kilometreden daha kısa mesafeden gezegenin aldığı radyasyonun dünyanın %65 i kadar olduğunu hesap ediyorlar.Atmosfersiz bir Proima b düşünülürse sıcaklık ortalama -40 santigrat derece civarında olur.
Bu gerçekten üşüten bir ortam fakat eğer dünya bir atmosfere sahip olmasaydı dondurucu olacak -20 santigrat derecede olurdu.Bu yüzden konuşamazdık bile.Mesafe gezegenin bir atmosfere sahip olması için yeteri kadar yakın ve bu da sıvı halde bulunabilecek suyu destekler nitelikte.Gezegen bu şekilde oluşturulmuşsa içindeki su ilkel güneş sisteminde buharlaşmış olamaz,belkide yaşamında daha sonraları kuyruklu yıldızlar tarafından kendisine su taşınmış da olabilir.
Eğer ki birçok “eğer”i farkettiyseniz bunun sebebi yeni komşumuz hakkında hala birçok bilinmeyenin varlığıdır.Bilgisayar modellemeleri bir atmosfere veya suya sahip olduğunu saptayabilir,ya da bir manyetik alana,ve bu da gezegenin yüzeyindeki ölümcül derecedeki radyasyonu saptırmaya yarayabilir fakat bunlardan hiçbiri için yeteri kadar kanıt olmadığını unutmamak gerekir.
“Eğer ki atmosferi yaşam için uygunsa,bu en önemli bilimsel keşif olacak.”
Gezegen bir zamanlar atmosfer bulunduruyorsa bile,bunun şu an içinde geçerli olduğuna dair hiçbir garanti yok.Bu Proxima Centauri daha aktif iken mümkündür ve gelişiminin erken zamanlarında yıldız Proxima b’nin atmosferini darmadağın etmiş olabilir.Yeni gözlemler ve hatta potansiyel gelecekteki teleskoplar ve de Proxima b’yi incelemek için diğer görevlerden elde edilecek veriler olmadan bunları bilemeyiz.
Proxima Centauri’ye yapılacak bir ziyaret zaman alacaktır.En yakın yıldız olmasına rağmen 4.24 ışıkyılı çok uzak bir mesafe ve bugünün teknolojisiyle bu yolculuk binlerce yıl demek oluyor.(Her ne kadar milyarder Yuri Milner birkaç on yıl içinde küçük,lazer destekli spacechips gönderebileceğimizi düşünsede).
Bu arada,biz ışık hızından daha hızlı uzay motoru geliştirirsek ya da müthiş teknoloji,Proxima b’ye robotlu veya insanlı bir misyona müsaade edinceye kadar biz gezegenin teleskop bazlı gözlemleriyle kendi içeriğimize sahip olacağız ve bize en yakın komşunun gerçekten neye benzediği hakkında bu gözlemlere ve modellemelere güveneceğiz.
Yakındaki kızıl cüce ise Proxima Centauri.
Ege Kızılay
