Büyük Patlama’dan kalan antik ışık, evrenin yaşına dair yeni ve kusursuz bir tahmini ortaya çıkardı: Yaklaşık 40 milyon yıllık hata payıyla, 13.77 milyar yıl.
Şili’nin Atakama Çölü’ndeki bir dizi teleskopla elde edilmiş verilere dayanan ve üç gün önce yayınlanan bu yeni tahmin, astrofizikteki en önemli anlaşmazlıklardan birine de katkı yapıyor. Söz konusu anlaşmazlık ise evrenin ne kadar hızlı genişlediğine yönelik. İki bilimsel makalede yayınlanan bu yeni sonuçlar, ihtilafın bir tarafına önemli bir destek sunuyor.
Problem ise şu: Fizikçilerin, evrenbilime yani evrenimizin geçmişine, bugününe ve geleceğine anlam katması için evrenin genişleme hızını anlaması gerekiyor. Karanlık enerji adı verilen gizemli bir bileşenin, evrenin her yönde (ve sürekli artan bir hızda) genişlemesine sebep olduğunu biliyorlar. Fakat gökbilimciler, Hubble sabitini (H0) ölçmek üzere teleskoplarını uzaya yönelttiklerinde, kullandıkları yönteme bağlı olarak birbiriyle uyuşmayan rakamlar elde ediyorlar (Hubble sabiti, evrenin bize veya başka bir noktaya göre farklı mesafelerde ne kadar hızlı genişlediğini tanımlıyor).
Araştırmacılar, Şili’nin Atakama Çölü’ndeki Atakama Kozmoloji Teleskobu’ndan (ACT) alınan verilere dayanarak, kozmik mikrodalga arka plan ışımasının (CMB) değişik kısımları arasındaki zayıf farklılıkları takip etmiş. Evren Büyük Patlama’nın ardından soğuduktan sonra oluşan CMB’nin, gökyüzünün farklı kısımlarında farklı enerji seviyelerine sahip olduğu görülüyor. 13 milyar ışık yılı mesafeye ulaşan CMB, yıldızlar ve galaksiler oluşmadan önce meydana gelmiş bir zaman kalıntısı.
H0 değeri hem CMB ile hem de diğer galaksilerin bizden uzaklaşma hızıyla hesaplanıyor. Araştırmacılar bu yeni çalışmada, CMB ölçümünde hata olmadığını ve ölçümün kesin yapıldığını göstermiş. H0 değerinin tam olarak neden farklı çıktığı ise şimdilik bilinmiyor.
Rafi Letzter/Live Science. Ç: O.
