Geçtiğimiz 6 yıl boyunca kara deliklerin birleştiğini tespit eden kütleçekim dalgası rasathaneleri, Albert Einstein’ın kütleçekim kuramında yaptığı büyük bir tahmini doğrulamıştı. Fakat ortada bir sorun vardı: Bu kara deliklerin birçoğu, beklenmedik derecede büyüktü. Şimdiyse Hawai Üniversitesi, Chicago Üniversitesi ve Michigan Üniversitesinde çalışan bilim insanlarından oluşan bir araştırma takımı, bu soruna karşı yeni bir çözüm öne sürüyor: Kara delikler, evrenin genişlemesiyle birlikte büyüyor.
Birleşen kara delikler, Lazer Girişim Ölçerli Kütleçekim Dalgası Rasathanesiyle (LIGO) ilk defa 2015 yılında tespit edildiğinden beri gökbilimciler, bu yapıların dev kütleleri karşısında tekrar tekrar şaşkınlığa uğramışlar. Birleşen kara delikler hiç ışık yaymasa bile, kütleçekim dalgalarının yayılımıyla tespit edilebiliyorlar. Einstein, uzay zaman kumaşındaki dalgalanmalar şeklinde görülen bu olayları genel görelilik kuramında tahmin etmiş. Fizikçiler esasında bu kara deliklerin Güneş’in yaklaşık 40 katından daha küçük kütle barındıracağını düşünmüşler çünkü birleşen bu kara delikler, çok büyümeleri halinde kendilerini bir arada tutamayan dev yıldızlardan doğuyor.
Ancak LIGO ve Virgo gözlemevlerinde, pek çok kara deliğin 50 güneş kadar kütlesi olduğu ve bazılarının da 100 güneş kadar ağır olduğu bulunmuş. Böylesine büyük kara deliklerin oluşumuna yönelik sayısız oluşum senaryosu öne sürülse de, şimdiye kadar hiçbir senaryo birleşen kara deliklerde gözlenen bu çeşitliliği açıklayamamış. Bunun yanısıra, hangi oluşum senaryosu bileşiminin fiziksel yönden mümkün olduğuna dönük bir mutabakat da bulunmuyor. The Astrophysical Journal Letters bülteninde yayımlanan yeni çalışma, hem büyük hem de küçük kara delik kütlelerinin tek bir güzergâhtan doğabileceğini ve bu güzergâhta, kara deliklerin kütlelerini evrenin genişlemesinden kazanabileceğini ilk defa gösteriyor.
Kaynak: Manoa – Hawaii Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
