Çin Bilimler Akademisinde çalışan Li-Li Li ve meslektaşlarının dün açık erişimli PLOS Biology bülteninde yayımlanan çalışmasına göre Asya filleri, arkadaşlarıyla iş birliği yapmaya istekli. Bu fillerde, sosyal gruplar içindeki rekabetin azaltılması için çeşitli stratejiler evrimleşmiş. Fakat besin kaynakları kısıtlı olduğunda iş birliği bozuluyor. Çalışma, memelilerdeki iş birliği davranışının evrimine ışık tutuyor.
Araştırma, Myanmar’daki Myaing Hay Wun Fil Kampında yaşayan yarı vahşi dokuz Asya filini (Elephas maximus) basit ve kolay erişimli bir iş birliği göreviyle test etmiş. Fillere iki tabakta yiyecek sunulmuş. Bu tabaklara ise sadece iki ipin aynı anda çekilmesiyle ulaşılabiliyormuş; yani bu iş için iki hortum gerekiyor.
Araştırmacılar fil çiftlerinin, deneylerin %80’inde başarılı şekilde iş birliği yaptığını keşfetmişler. Bazı filler ise, örneğin “bedavacılık” yaparak ve iş birliği yapan başka bir ikilinin ödülünden bir miktar çalarak hile yapmaya çalışmış. Rekabetçi davranışlar yaygın olsa da, filler hile yapmayı önlemek ve iş birliğini sürdürmek üzere hafifletme stratejileri kullanmış (ör. karşı koyarak veya yan tarafa geçerek).
Araştırmacılar daha sonra bu deneyleri tek bir yemek tepsisiyle tekrarlamışlar; yani eşlerden biri ödüle hakim olurken, diğeri yiyeceksiz kalacakmış. Rekabetin daha fazla olduğu bu senaryoda filler, ödüle erişim kazanmak için kavga etmek gibi daha maliyetli rekabet davranışları sergilemiş ve iş birliği hızla bozulmuş.
Kaynak: PLOS. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
