Bilim insanları yunusların niçin deniz kıyısındaki çalılık alana vurduğundan emin değiller.
Geçtiğimiz haftasonlarında 95 adet sahte katil balina –katil balinaya benzediği için bu adı almış bir yunus türü- Florida kıyılarındaki çamurlu çalılıklarda kıyıya vurdu.
Kıyıya vuran 95 yunusun 72 tanesi doğal nedenlerle ölmüştü, 10 tanesine ise ötanazi uygulandı. Geriye kalan 13 tanesi hakkında ise Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nde deniz memelileri biyoloğu Erin Fougères, hayatta kalmaları açısından iyimser olmadığını açıkladı.
Sürü ilk olarak 14 Ocak sabahı Everglades Ulusal Parkı’nda görüldü. Sahte katil balinalar genellikle derin suları tercih ettiklerinden bölgedeki sığ sularda görülmeleri olağan dışıydı.
Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nden deniz memelileriyle ilgilenen bir ekip hemen bölgeye sevk edildi. Yetkililerin sürüyü açık denizlere yöneltmek için, bir buzağıyı açık suya bırakıp sürünün ava yöneleceğini beklemekte dahil başka birçok çabaları hiçbir sonuç vermedi.
Ertesi sabah kurtarma botları bölgeye geri döndüğünde yunusların çoğu ölmüştü. Diğerleri ise o kadar kötü durumdaydı ki veterinerler hayvanlara ötenazi dışında yapacak bir şey olmadığına karar verdiler.
Bölgesel haber kaynaklarına göre, bu şimdiye kadar bölgede görülen 3. sahte katil balina sürüsünün kıyıya vuruşu. 1986 yılında 28 tane yunus Key West’te kıyıya vurmuştu. Bu olaydan 3 yıl sonra ise 3 tane yunus Tampa yakınlarında kıyıya vurmuş halde bulunmuştu.
Bu durum Amerika kıyılarında çok sık yaşanmamasına rağmen, yine de çok olağanüstü bir durum değil. Fougères, böyle sosyal türlerin toplu olarak kıyıya vurmalarıyla bilindiklerini söylüyor. Yunusların kıyıya vurmalarının en büyüğü 1946 yılında Mar del Plata, Arjentina’da 835 tane sahte katil balinanın kıyıya vurmasıyla yaşandı.
Fougères, “Son olayda yunusların kıyıya vurmasının sebebi hala net değil, belki de hiçbir zaman tam olarak anlaşılamayacak.” diye açıklıyor. Bölgedeki bilim insanları, kıyıya vurma sebebinin anlaşılabilmesi için ölen yunuslardan otopsi yapılmak üzere pek çok biyolojik örnek aldı.
Geçmişte, kıyıya vurma olayları, yunuslar arasındaki sıkı ilişkileri de içeren pek çok nedenle ilişkilendirilmişti. Fougères, “Çok sosyal türlerde, bir ya da iki balina hasta olduğunda ya da yön bulma sıkıntısı çektiğinde tüm sürü onları kıyıya kadar takip edebiliyor.” diye açıklıyor.
Diğer nedenler ise insan kaynaklı sonar sesler, gelgitler, hava durumu, kırmızı algler gibi biyotoksinler ve hatta hayvanların dünyanın manyetik alanını algılamadaki değişiklikleri gibi sebeplerin hayvanların yön bulma duygularını etkilemesi olabilir.
Bilim insanları olayın nedenlerini anlamaya çalışırken bölgede hayvanlara yardım etmeye çalışanların yardımları da maalesef yetersiz kaldı.
Bu örnekte, bölgenin uzakta olması nedeniyle ulaşımın 60-90 dakika almış olması yardım çabalarını zorlaştırdı. Maalesef hayvanların 6 metreye ulaşan boyları ve 680 kilograma yaklaşan kiloları da yardımı kısıtlayıcı faktörlerden biriydi.
Çeviren: Gülşah Bayraktar
