Gökbilimcilerden oluşan bir araştırma takımı, renkli havai fişekleri andıran yakınımızdaki galaksilerin yeni gözlemlerini yayımlamış. Avrupa Güney Gözlemevi’nin (ESO) Çok Büyük Teleskobu’yla (VLT) elde edilen görüntüler, gökbilimcilerin genç yıldızların konumlarını ve bunların etrafında ısınan gazı saptamasını sağlıyor. Bu yeni gözlemleri, ESO’nun da ortağı olduğu Atakama Büyük Milimetre/milimetrealtı Teleskop Dizisi’nden gelen (ALMA) veriler ile birleştiren takım, yıldız oluşturan gazları neyin tetiklediğine ışık tutuyor.
Gökbilimciler, yıldızların gaz bulutlarında doğduğunu biliyor. Fakat yıldızların oluşumunu neyin tetiklediği ve galaksilerin bu süreci bir bütün olarak nasıl etkilediği hâlâ bilinmiyor. Bu süreci anlamak isteyen bir araştırma takımı, yerdeki ve uzaydaki güçlü teleskoplar ile yakındaki çeşitli galaksileri gözlemleyerek, yıldızların doğumuyla ilişkili farklı galaksi bölgelerini taramış.
ESO Almanya’da gökbilimci ve PHANGS (Yakındaki Galaksilerde Yüksek Açısal Çözünürlüklü Fizik) projesinin parçası şeklinde yürütülen VLT tabanlı gözlemlerin lideri olan Eric Emsellem, şöyle aktarıyor: “Farklı tipteki galaksileri çok iyi temsil eden bir numunede yer alan geniş çaplı konum ve ortamlarda, tekil yıldız oluşum birimlerini ilk defa çözümlüyoruz. Yıldızlara hayat veren gazı doğrudan gözlemleyebiliyor, genç yıldızları görebiliyor ve onların çeşitli safhalardaki evrimine şahit oluyoruz.”
Emsellem ve takımı, Şili’deki Atakama Çölü’nde yer alan ESO VLT’deki Çoklu Birim Tayfölçer Kâşifi (MUSE) cihazıyla çekilen son galaktik tarama dizilerini yayımlamış. Araştırmacılar MUSE’u kullanarak yeni doğan yıldızların ve bunların etrafındaki sıcak gazın izini sürmüşler. Yıldızlar yardımıyla parlayıp ısınan bu gazlar, devam eden bir yıldız oluşumunun işaretini gösteriyor.
Yeni MUSE görüntüleri, aynı galaksilerin ALMA ile çekilen ve bu yılın başlarında yayımlanan gözlemleriyle birleştirilmiş. Yine Şili’de yer alan ALMA, soğuk gaz bulutlarının haritasının çıkarılması bakımından çok uygun bir teleskop. Söz konusu bulutlar, galaksilerin içerisinde yıldızların oluştuğu ham maddeleri sağlayan kısımlarını oluşturuyor.
Kaynak: ESO. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
