İsviçre ile diğer Avrupa ülkelerinde ilaç fiyatları, ilaçlara para yetirilebilir şekilde erişilmesi amacıyla düzenleniyor. Pek çok Avrupa ülkesi, son birkaç yılda ilaçlara yönelik fiyat indirimi tasarısı yürürlüğe koydu. Fakat çoğu durumda, üreticiyle yapılan indirim görüşmeleri gizli yürütülüyor. Bu durum, bir ülkede ilacın temel olarak iki fiyatı olduğu anlamına geliyor: Birincisi resmi ve daha yüksek olan fiyat, ikincisi ise gerçek ve daha düşük bir fiyat. Ülkeler arasındaki ilaç fiyatı karşılaştırması, genelde yüksek olan fiyata göre yapılıyor. Genelde gizli olan bu gibi fiyat indirimlerinin uygulanmaya başlandığı İsviçre, uygulamayı yönetmeliğe bağlamayı planlıyor. İsviçre Federal Sosyal Sağlık Sigortası Yasası, şu an gözden geçiriliyor.
Bu stratejinin yenilikçi ve yüksek fiyatlı ilaçlara daha hızlı erişimi mümkün kılıp, masrafların azalmasına da yardımcı olabileceğini iddia eden ulusal yetkili kurumlar ile ilaç üreticileri, şeffaflığın olmamasını bu şekilde savunuyor. Zürih Üniversitesi’nde profesör olan Kerstin N. Vokinger ve araştırma takımı, söz konusu iddiaları deneysel bir analiz yardımıyla değerlendirmiş.
Araştırmacılar, Ocak 2012 ile Ekim 2020 arasında fiyat indirimi uygulanan 51 ilaç belirlemişler. Bu ilaçların 32 tanesi (%63) kanser ilacıymış. Yerleşik bir fayda değerlendirme sistemine göre, bu 51 ilacın sadece 15 tanesi (%29) yüksek kâr ve 25 tanesi (%49) düşük kâr getirmiş. 11 ilacın (%22) kâr oranı ise belirlenememiş. Bu durum, indirimlerin yenilikçi ilaçlarla sınırlı olmadığını gösteriyor. Genel olarak, son yıllarda indirim sağlanan ilaçlarda güçlü bir artış olmuş.
Çalışmaya önderlik eden Vokinger, şöyle açıklıyor: “Yaptığımız çalışma, fiyat indirimi sağlanan ilaçlar bağlamında, diğer birçok şeyin yanısıra hastaların ilaçlara erişiminin azabileceğini; çünkü bu gibi iade sistemlerinin, en azından orta vadede ilaç fiyatlarının artmasına yol açabileceğini gösteriyor.”
Zürih Üniversitesi. Ç: O.
