Pek çoğumuz hayatlarımızı “mutluluğu” kovalayarak geçiririz. Bir gönül ferahlığı durumu olan bu duyguya ulaşmak bazıları için daha zordur. Şimdiyse Phychological Science bülteninde yayımlanan bir araştırma, mutluluğun bu kadar zor görünmesinin bir sebebinin de şimdiki hislerimizin geçmişteki mutlu anılarımıza müdahale etmesinden kaynaklanabileceğini gösteriyor.
College London Üniversitesi ve Oxford Üniversitesinde çalışan makale eş yazarı Alberto Prati ile Sorbonne Üniversitesinde çalışan eş yazar Claudia Senik, bir röportajda şöyle aktarıyor: “Mutlu insanlar, hayattan duydukları memnuniyetin zamanla yükselişini abartma eğilimindedirler. Buna karşın mutsuz insanlar da mutluluk seviyelerinin azalma seviyesini abartma eğiliminde. Bu durum, mutlu hissetmek ile daha iyi hissetmek arasında belirli bir yanılma olduğunu gösteriyor.”
Prati ve Senik, an içindeki hislerimizin geçmişteki mutluluğa dönük anılarımızı nasıl etkilediğini araştırmak üzere dört boylamsal anketin verisini analiz etmiş.
İkili ilk olarak Alman Sosyo-Ekonomik Paneli’nin Alman vatandaşlarının mutluluk seviyesi üzerinde yürüttüğü ve halen devam eden verileri analiz edip, 2006-2016 arasında 11.056 katılımcının yanıtına odaklanmış. Katılımcılar her yıl 1 ile 10 arasındaki bir ölçekte hayatlarından ne kadar memnuniyet duyduklarını aktarmışlar. 2016’da bu kişilerden, geride kalan on yılda hayattan duydukları memnuniyetin gidişatını en iyi yansıyan dokuz grafikten birini seçmeleri de istenmiş.
Prati ve Senik, katılımcıların grafik seçimlerinin genellikle geçmişte verdikleri yanıtları yansıttığını aktarıyor makalelerinde. Bulgulara göre hayattan daha fazla memnuniyet duyduğunu belirten kişilerin, sürekli gelişme sergileyen bir tablo seçmesi daha muhtemel. Orta halli memnuniyet duyan kişilerin hafif gelişme gösteren bir tabloyu seçmesi ve hayattan duyduğu memnuniyetin daha düşük olduğunu belirtenlerin ise mutluluk seviyelerindeki inişleri gösteren bir tabloyu seçmesi daha olası.
“İnsanlar hayatları hakkında nasıl hissettikleri hatırlayabiliyor fakat ayrıca bu anıyı, şu anki hissetme şekilleriyle karıştırma eğilimi gösteriyorlar” diyor Prati ve Senik.
“Dolayısıyla bugün mutlu hissetmek, düne göre daha iyi hissetmek anlamına geliyor. Motiveli hafıza ve öğrenme bakımından olası sonuçlar taşıyan bu hatırlama yapısı, mutlu insanların neden daha iyimser olduğunu, tehlikeleri daha düşükmüş gibi algıladığını ve yeni deneyimlere daha açık olduğunu açıklayabilir.”
Kaynak: ABD Psikoloji Bilimi Birliği. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
