Dünya hızla ısınırken, bilim insanları da iklim değişiminin etkilerini azaltmak için çeşitli yaklaşımlar geliştiriyor. Hawaii Üniversitesi Gökbilim Enstitüsünde çalışan gökbilimci Istvan Szapudi ise bu konuda yeni bir yaklaşım öneriyor: Dünya’ya çarpan güneş ışığı miktarını azaltacak, denge ağırlığı olarak da bir asteroide bağlanacak güneş kalkanı yapılmasını! Bu yaklaşımın kullanıldığı mühendislik çalışmalarına şimdi başlanırsa, iklim değişimini onlarca yıl içinde hafifletebilecek işe yarar bir tasarım oluşturulabilir.
“Bir yere bağlanmış güneş siperiyle güneş ışınımının yönetilmesi” adını taşıyan makale, Proceedings of the National Academy of Sciences bülteninde yayımlandı.
Küresel sıcaklıkları azaltmada kullanılabilecek en basit yaklaşımlardan biri de, Dünya’yı Güneş’ten gelen ışığın bir kısmından korumak. Güneş siperi adı verilen bu fikir daha önce de öne sürülmüş ancak kütleçekim kuvvetlerini dengeleyecek ve Güneş’in radyasyonundan gelen baskıya karşı koyacak kadar devasa bir siper yapmak için gereken dev ağırlık miktarı, en hafif malzemeleri bile çok pahalı hale getiriyor. Szapudi’nin yaratıcı çözümüyse bu probleme iki yenilik getiriyor: Sadece dev bir siper yapmak yerine bu siperin bir denge ağırlığına bağlanması, toplam kütleyi 100 kattan fazla azaltıyor. Bu iş için yakalanan bir asteroidin kullanılması ise kütlenin büyük bir bölümünü Dünya’dan fırlatma ihtiyacını ortadan kaldırıyor.
“Hawaii’de pek çok kişi gün boyunca yürürken güneş ışığını engellemek için şemsiye kullanır” diyor Szapudi. “Ben de aynı şeyi Dünya için yapıp, yaklaşan iklim değişimi felaketini hafifletebilir miyiz diye düşündüm.”
Szapudi işe koyulurken, Güneş’ten gelen radyasyonu (küresel sıcaklıklarda feci bir yükselişi önlemek için gereken) tahmini %1,7 oranında azaltmayı hedef olarak belirlemiş. Güneş’e doğru denge ağırlığına bağlı bir siper yerleştirildiğinde, siper ve denge ağırlığının yaklaşık 3,5 milyon ton azalabileceğini keşfetmiş; bu miktar, daha önce bir yere bağlanmayan siperler için yapılan tahminlerden yaklaşık yüz kat daha düşük bir ağırlık.
Bu rakam günümüzdeki fırlatma kapasitelerinin hâlâ çok ötesinde olsa da, ağırlığın sadece %1’i (yaklaşık 35.000 ton) siperin olacak ve Dünya’dan fırlatılması gereken tek kısım bu olacak. Daha yeni ve daha hafif malzemelerle beraber siperin kütlesi daha da fazla azaltılabilir. Toplam kütlenin geriye kalan %99’luk kısmı ise denge ağırlığı olarak kullanılan asteroitler veya Ay tozu olacak. Bir yere bağlanan böyle bir yapının diğer siper tasarımlarından daha hızlı olacağı ve daha ucuza inşa edilip fırlatılacağı düşünülüyor.
Günümüzde en büyük roketler, Dünya’nın alçak yörüngesine sadece 50 ton kadar ağırlık kaldırabiliyor. Dolayısıyla güneş radyasyonunun yönetilmesine dönük bu yaklaşım hiç kolay değil. Szapudi’nin yaklaşımı, önceden tümüyle imkansız görünen bu fikrin günümüz teknolojisiyle bile imkan dahilinde olabileceğini düşündürüyor. Ayrıca siperin denge ağırlığıyla bağlanması için hafif fakat güçlü bir grafen bağının geliştirilmesi de büyük önem taşıyor.
Kaynak: Manoa – Hawaii Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
