Dün Nature bülteninde yayımlanan yeni bir araştırma, dünyanın en büyük tropikal turbalığının binlerce yıl önceki iklim değişiminin sonucu olarak önemli bir karpon deposu olmaktan zararlı bir karbondioksit kaynağına dönüştüğünü ortaya seriyor.
Stonehenge’in inşa edildiği sıralarda, yaklaşık 5.000 yıl önce, Kongo’nun orta bölgesindeki iklim kuraklaşmaya başlamış. Bu durum, turbalıkların karbondioksit yaymasına yol açmış. Leeds Üniversitesinin eş güdümünde yürütülen büyük bir uluslararası çalışmaya göre bu turbalıklar, karbon yaymayı bırakıp atmosferden karbon çekmeye ise iklim son 2.000 yıldır tekrar nemlenince başlamış.
Çalışmaya katılan bilim insanları, günümüzdeki küresel ısınmanın Kongo’daki bu bölgede kuraklık meydana getirmesi halinde tarihin yeniden tekrar edeceğini ve iklim değişimini tehlikeli şekilde hızlandıracağını söylüyor.
Eğer böyle bir şey olursa, 30 milyon ton karbondioksit turbalıklardan atmosfere güçlü bir seragazı olan karbondioksit biçiminde yayılabilir. Bu miktar, üç yıllık bir dönem boyunca yanan fosil yakıtlardan çıkan küresel yayılımlara eşit.
Leeds Üniversitesi ve College London Üniversitesinde çalışan kıdemli makale yazarı Profesör Simon Lewis, “Çalışmamız geçmişten gelen acımasız bir uyarıyı gösteriyor” diyor. “Bu turbalıklar belli bir eşiğin ötesinde kurursa, atmosfere muazzam miktarlarda karbondioksit yayacak ve iklim değişimini daha da hızlandıracaklar.
“Kongo Havzası’nda kurak sezonların uzadığını gösteren bazı bulgular var fakat devam edip etmeyecekleri belli değil. Ancak çalışmamızda ulaştığımız bulgular, geçmişte daha kurak şartların olduğunu ve karbon deposu olan turbalıkların bozulmasını tetiklediğini gösteriyor.
“Bulgular, önümüzde hafta COP27 iklim toplantısına katılacak dünya liderleri için önemli bir mesaj veriyor. Sera gazı yayılımları Orta Kongo turbalıklarının çok kurak olmasına yol açarsa, işte o zaman turbalıklar bizi korumak yerine iklim krizine katkıda bulunur.”
Kaynak: Leeds Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
