Ne kadar uğraşsak da gözümüz tamam karanlık bir ortamda yardım almadan göremez. Eğer ortamda çok az da olsa ışık parçacıkları varsa onlar gözümüzdeki özel hücreler tarafından algılanabilir. Bilim insanları ise yıllardır gözümüzün en az hangi miktarda ışık parçacığını algılayabileceğini araştırıyor. Illinois Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı bu konu üzerinde yaptıkları araştırma sonucunda, insan gözünün ışığı üç fotondan sonra algılamaya başladığını ortaya koydu. Yani gözümüzün ışığı algılayabilmesi için en az üç fotonun retinamıza erişmesi gerekiyor.
Gözümüzde bulunan çubuk hücreleri ışığa en hassas olan hücrelerdir. Bu hücreler sayesinden grinin her tonunu ayırt edebiliriz (Gözümüzde bir de koni hücreleri var, ne yazık ki konumuzla bir alakaları bulunmuyor). Konu hakkında araştırma yapmaya hevesli olan ekipler bu yüzden çubuk hücreleri ile çalıştılar. Çalışmalar çubuk hücrelerinin petri kabına yerleştirilmesi ile gerçekleştirildiğinde, hücreler bir fotona bile cevap vermişti. Ne yazık ki gözümüze gelen fotonların hepsi çubuk hücrelerine ulaşamıyor, bir kısmı daha ilk aşamada, göze girmeden yansıtılıyor. Bu kadar az miktarda foton çubuk hücrelerine ulaşsa dahi, sinir sistemimiz bu hücrelerden gelecek sinyalleri muhtemelen yorumlayamayacak. Bu yüzden de bu tarz deneyleri göz önüne almak maalesef ki pek bilimsel gözükmüyor.
Önceki çalışmalarda bilim insanları alt sınırı 2 – 7 foton olarak belirlemişlerdi. Fakat ışık kaynağından çıkan foton sayılarında hiçbir zaman emin olamamışlardı. Illinois Üniversitesi’ndeki ekibin yürüttüğü araştırmada ise ekip ışık kaynağına son derece hakimdi. Karanlık odaya yerleştirilen katılımcılara 30 fotonluk ışık parçaları yollandı ve katılımcıların bu ışığı gördüklerinde tepki vermeleri istendi. Yollanılan 30 fotondan sadece %10’u çubuk hücrelerine ulaşabiliyor ve verilen tepkiler de göz önüne alındığında gözümüzdeki bu hücreler sadece üç fotonun varlığında bile sinyal oluşturabiliyor.
İlerleyen çalışmalarda bilim insanlar daha az foton kullanarak deneyi tekrarlamayı ve bu sefer beynin az miktardaki fotonların oluşturduğu uyartılara nasıl tepkiler verdiğini incelemek istiyorlar. Ayrıca, kuantum belirsizlik ilkesine dayanarak, gözün ve beynin fotonların iki farklı yerde bulunabilme özelliğine nasıl tepkiler vereceğini de merak ediyorlar.
