Tümör baskılayıcı genler şeklinde bilinen genlerin, hücre büyümesini engelleyip kanserli hücrelerin yayılmasını önlediği uzun süredir biliniyordu. Dolayısıyla bilim insanları, bu genlerdeki mutasyonların tümörlerin kontrolsüz şekilde çoğalmasına olanak sağladığını düşünüyordu.
Şimdiyse Howard Hughes Tıp Enstitüsünde çalışan araştırmacı Stephen Elledge’in takımı, bu kusurlu genlerin pek çoğunda yeni ve şaşırtıcı bir faaliyet olduğunu ortaya çıkarmış. Mutasyon geçirmiş 100’den fazla tümör baskılayıcı gen, bağışıklık sisteminin farelerdeki habis hücreleri belirleyip ortadan kaldırmasını önleyebiliyor. Brigham ve Kadın Hastanesi’nde genetikçi olan Elledge’in çalışması, geçen hafta Science bülteninde sunuldu. “Esas şok, bu genlerin bağışıklık sisteminin her yerinde gezerek sanılanın aksine ‘büyü, büyü, büyü!’ diye bağırmasıydı” diyor.
Yaygın inanışa göre, tümör baskılayıcı genlerin büyük çoğunluğunda, mutasyonların hücrelerin çıldırmasına ve kontrolsüz şekilde büyüyüp bölünmesine olanak sağladığı düşünülmüştü. Örneğin bu genlerin bir çoğunun mutasyon geçiren versiyonları, aslında bir petri kabındaki hücrelere konulduğu zaman şiddetli bir büyümeye sebep olmuyor. Bilim insanları ise normalde anormal hücrelere saldırmada çok maharetli olan bağışıklık sisteminin, yeni tümörleri daha başlamadan engelleme konusunda neden daha fazlasını yapmadığını açıklayamıyor.
Elledge’in yeni makalesi, bazı cevaplar sunuyor. Araştırma takımı, insan kanseriyle ilişkili olduğu bilinen genlerin de içinde yer aldığı 7.500 genin etkilerini incelemiş. Kanserle bağlantılı bu genlerin üçte biri veya daha fazlası, mutasyon geçirdikleri zaman (genelde dokuya özgü bir şekilde) bağışıklık sisteminin tümörlerin kökünü kazımasını önleyen mekanizmaları tetikliyor.
Howard Hughes Tıp Enstitüsünde araştırmacı ve Johns Hopkins Üniversitesinde kanser genetikçisi olan, yeni çalışmada ise yer almayan Bert Vogelstein, “Bu sonuçlar, tümör baskılayıcı genler ile bağışıklık sistemi arasındaki şaşırtıcı ve açıklanmamış bir ilişkiyi ortaya çıkarıyor” diyor.
Kaynak: Howard Hughes Tıp Enstitüsü. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
