Biz insanlar, bir nesnenin nasıl hareket ettiğine bakınca; o nesnenin hafif mi, yoksa ağır mı olduğunu tahmin edebiliyoruz.
Şimdiyse, Yeni Kaledonya kargalarında da aynı becerinin olduğu görüldü. Bu kargalar, bir nesnenin rüzgarda nasıl hareket ettiğine dayalı olarak o nesnenin ağırlığını hesaplayabiliyorlar.
İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi, Yeni Zelanda’daki Auckland Üniversitesi, Almanya’daki Max Planck İnsan Tarihi Bilimi Enstitüsü ve Avusturya’daki Suttner Üniversitesi’ndeki araştırmacılara göre kargalar; bu yeteneğe sahip olduğu bilinen ve insan olmayan ilk hayvanlar olabilir.
Kargalar ve kuzgunlar, inanılmaz zekalarıyla meşhur. Bu deneyde psikologlar, Yeni Kaledonya kargalarının ne kadar iyi ağırlık tahmini yapabildiklerini belirlemeye çalışmışlar.
Araştırmacılar, tezlerinde şöyle yazıyorlar: “Eğer mukavva bir kutunun rüzgarlı bir sokakta yuvarlandığını ve bir başka kutunun da kuvvetli rüzgarlara rağmen sabit kaldığını görürsek, hangisinin ağır ve hangisinin hafif olduğunu çıkartabiliriz”
“Bir nesnenin nitelikleri hakkında, o nesneyi doğrudan elimize alarak değil de, gözlem yoluyla sonuç çıkarma becerisi; geniş bir kapsamda faydalı olabilir.”
Ancak daha önce, şempanzeler ağırlıkta olmak üzere hayvanlar ile yapılan deneyler; hayvanların nesneleri ağırlığa göre sınıflandırabildiklerini fakat bir nesnenin ağırlığını gözleme dayalı olarak tahmin edemediklerini göstermiş.
Bu yeni deneyde; doğadan yakalanan 12 karga, iki nesne ve bir tane fan varmış.
Kargalar iki gruba ayrılmış ve her grup, bir nesneyi kullanarak bir ödül elde etmek üzere eğitilmiş. Kendilerine ağır ve hafif nesneler sunulmuş. Kargaların yarısına, bir borunun içerisine ağır bir nesne bıraktıkları zaman, uzaktaki bir insanın işlettiği bir kutu aracılığıyla ödül veriliyormuş; fakat hafif nesnelerde ödül verilmiyormuş. Diğer yarısına ise, ağır nesneyi değil; hafif nesneyi bıraktıkları zaman ödül veriliyormuş.
Sonraki aşamada, kuşların daha önce görmediği yeni nesneler, bir fanın önüne asılmış. Daha sonra ise kuşların, bu nesneleri iki koşulda gözlemlemesi gerekiyormuş: Bu koşullardan birinde fan açıkmış ve hafif olan nesne savruluyormuş; diğerinde ise fan kapalıymış ve iki nesne de sabit duruyormuş.
Kuşlar, birkaç saat arayla üç gün boyunca bu gözlemleri yürütmüşler.
Sonunda, kuşlar test edilmiş. Kuşlar; ödül almak için boruya hangi tür nesneyi koymaları gerektiğini hatırlayıp hatırlamadıklarının görülmesi amacıyla test edilmiş ve hatırlamışlar. Ardından, kendilerine fanlı nesneler ve bir ödül dağıtım kutusu sunulmuş.
Araştırmacılar şöyle yazıyor: “Kuşlar, test öncesi bu nesnelere dokunma fırsatı bulunmamasına rağmen, deneylerin %73’ünde ilk önce doğru nesneye (hafif veya ağır) dokundular. Kontrol deneylerinde ise gelişigüzel seçim yaptılar. Elde ettiğimiz sonuçlar, kuşların; farklı ağırlıktaki nesnelerin rüzgarda sergilediği davranışlar hakkında önceden mevcut olan bilgileri kullanarak, bu nesnelerin ağırlığını tahmin ettiklerini ve bu bilgiyi de, seçimlerini yönlendirmede kullandıklarını gösteriyor.”
Şaşırtıcı bir durum; fakat belki çok da şaşırtıcı değildir.
Sonuçta kargalar daha önce, bir boruda yer alan ve erişilemeyen bir nesneyi erişilebilir yüksekliğe çıkarmak için boruya su koymuşlar; ağır nesnelerin suyu taşırdığını, hafiflerin ise su yüzeyinde yüzdüğünü anladıklarını göstermişlerdi.
Önceki zeka testleri ayrıca, kargaların büyük maymunlar gibi bileşik araçlar yapabildiğini göstermişti. Fakat tüylü arkadaşlarımız, bu testte, insan olmayan primatları geride bıraktı.
Belki de paralel bir Evren’de, Dünya’nın baskın türü kargagillerdir; ve şimdiden yıldızlara yerleşiyorlardır, kim bilir?
Takımın araştırması, Proceedings of the Royal Society B bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
