Kehribarda hapsolan fosiller, nesli tükenmiş canlıların anatomisine, biyolojisine ve ekolojisine yönelik benzersiz bir enstantane sunuyor. Ağaç kabuğundan sızan reçineyle oluşan kehribarda bulunan en yaygın fosiller, çoğunlukla böcekler olmak üzere karada yaşayan hayvanlar. Fakat bilim insanları, çok nadir de olsa sucul bir canlıyı barındıran kehribarlar keşfediyor.
Uluslararası bir araştırma takımı, iki gün önce Science Advances bülteninde yayımlanan bir çalışmada Kretase dinozor döneminden kalan ve kehribar içinde korunan ilk yengeci tarif ediyor. Çağdaş görünümlü en eski yengeç (yaklaşık 100 milyon yıllık) ve şimdiye kadar keşfedilen en tam yengeç fosili olan Cretapsara athanata isimli bu tür, mikro CT taramasıyla incelenip tanımlanmış. Örnek, yengeç dünyasının ornitorengi lakabını taşıyan ve çok uzak bir akraba olan gizemli Callichimaera perplexa ile bütünlük bakımından yarışıyor. Büyüleyici şekilde korunmuş Callichimaera, nadiren fosilleşen yumuşak dokular ile narin kısımlar içeriyor. Hem Cretapsara hem de Callichimaera, Kretase Yengeç Devrimi sırasında yaşayan yengeçlerin yaşam ağacında yeni dalları temsil ediyor. Söz konusu dönemde yengeçler dünya çapında çeşitlenirken, diğer pek çok grup yok olmuş ve ilk çağdaş gruplar ortaya çıkmış.
Yengeç fosillerinin tarihi, 200 milyon yıldan uzun süre öncesine; Jura döneminin ilk zamanlarına kadar uzanıyor.
Kaynak: Harvard Üniversitesi Organizma ve Evrim Biyolojisi Bölümü. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
