Florida Eyalet Üniversitesinde (FSU) yürütülen yeni bir çalışma, yaklaşık 183 milyon yıl önce meydana gelen önemli bir yok oluş olayından önce gezegenin okyanuslarında molibden elementinin azaldığını gösteriyor.
Okyanuslardaki canlı türlerinin %90’a kadarının ortadan kaybolduğu kitlesel bir yok oluşa katkı yapmış olabilecek bu azalma, yok oluş olayında daha önce tahmin edilenden çok daha fazla organik karbonun yer altına gömüldüğünü akla getiriyor. Çalışma AGU Advances bülteninde yayımlandı.
FSU Dünya, Okyanus ve Atmosfer Bilimleri Bölümünde çalışan ve makalenin eş yazarı olan Yard. Prof. Jeremy Owens, “Bu araştırma söz konusu yok oluş olayı sırasında molibdene neler olduğuyla ilgili daha fazla şey öğrenmemizi sağlıyor fakat bunu bir adım daha öteye de götürüyoruz” diyor. “Bulgularımız, sistem üzerinden ne kadar karbonun döngüye girdiğini anlamamızı sağlıyor ve bunun zannedilenden çok daha fazla olduğunu gösteriyor; muhtemelen atmosfer ve okyanuslarda insan faaliyetleriyle gerçekleşen modern artışların ölçeğinde.”
Daha önce yürütülen araştırmalar, bu antik kitlesel yok oluş olayının ana aşaması esnasında molibden elementinde azalmalar gerçekleştiğini göstermiş. Fakat azalmanın ne kadar yaygın olduğu, ne kadar erken başladığı veya ne kadar sürdüğü belli değilmiş.
Bilim insanları, molibden alçalmasının ve oksijensizleşme evrenin ilk aşamasının başlangıç ve süresiyle ilgili yeni tahminler yürütmüşler. Araştırma, azalmanın yok oluş olayının başlangıcından yaklaşık bir milyon yıl önce gerçekleştiğini ve toplamda iki milyon yıl kadar sürdüğünü gösteriyor. Bu miktarlar, bilim insanlarının önceki tahminlerinden çok daha uzun bir süreyi kapsıyor.
Tıpkı 183 milyon yıl önce bugün de Dünya sistemine giderek daha fazla karbon dioksit ekleniyor. Okyanuslar oksijen kaybettikçe ve daha fazla organik karbon yer altına gömüldükçe bu durum, molibden gibi pek çok canlının hayatta kalmak için bel bağladığı denizdeki iz metallerin azalmasına yol açabilir. Bu antik yok oluş olayından sonra, küresel koşullar yaşam için daha konuksever hale gelmiş ancak söz konusu süreç yüz binlerce yılda gerçekleşmiş.
Yazar: Bill Wellock/Florida Eyalet Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
