Curiosity uzay aracının topladığı örnekler, Dünya’daki bazı noktalarla aynı miktarda organik karbon bulunduğunu gösteriyor.
Curiosity uzay aracı, bu yılın başlarında Mars’ta bildiğimiz haliyle yaşamın önemli bir bileşeni olan organik karbon bulmuştu. Söz konusu analizde baş araştırmacı görevini yürüten Paul Mahaffy, “Mars’ta ilginç şeyler buluyoruz fakat yaşam belirlediğimizi söylemek için çok daha fazla kanıta ihtiyacımız var” diyor. Bu hafta yaşamın o önemli bileşeni hakkında çok daha ilginç veriler sunan Kızıl Gezegen, karbonun aslında ne kadar fazla bulunduğunu gösterdi.
Curiosity’nin cihazlarıyla analiz edilen ve antik bir göl bölgesindeki Gale kraterinden toplanan örneklerde, Atakama Çölü gibi Dünya’daki çorak yerlerde görülen yoğunlukta organik karbona rastlanmış. Bu bileşenin Mars’ta ne kadar bulunduğunu bilmek, araştırmacıların gezegendeki yaşam olasılığına yönelik daha iyi bir fikir edinmesini sağlıyor.
Bir hidrojen atomuna bağlanan karbona organik karbon adı veriliyor. Bileşen, en azından evimiz olan Dünya gezegeninde tanımladığımız şekliyle yaşamın temelini oluşturuyor. Fakat Mars’ta bir zamanlar su olduğunu bilsek de (yaşam biçiminde adlandırdığımız çorbanın bir diğer önemli bileşeni) organik karbonun bulunması, bir zamanlar gezegende yaşayan sakinlerin olduğunu kanıtlamıyor. Meteoritler ve yanardağlar da organik karbon birikintileri meydana getirebiliyor.
Proceedings of the National Academy of Sciences bülteninde son bulguların yayımlandığı makalenin baş yazarı Jennifer Stern, NASA’daki bir blog gönderisinde Curiosity’nin örnekleri çıkardığı konumun, bir zamanlar yaşama ev sahipliği yapmış olabileceğini gösteren başka işaretler de barındırdığını belirtiyor. “Aslında bu konum, eğer var olduysa yaşam için uygun bir ortam sunmuş olmalı” diyor. Örneğin bölgedeki kiltaşı örnekleri nitrojen ve oksijen içerirken, düşük seviyelerde asitliğe sahip. Araştırmacılar ayrıca Mars’ta eskiden kesin olarak yaşam bulunduğunu kanıtlayabilecek herhangi bir bulgunun ortaya çıkarılması için uzay araçlarının günümüzde yapabildiğinden daha derinlerin kazılması gerektiğini belirtiyor.
Curiosity’nin analizi tamamlayan ve Mars’ta Örnek Analizi adı verilen fırın benzeri bir tertibat olan bu cihazı, karbonun kaynağını belirlemek üzere izotop analizi de yürütebiliyor. Bu durumda sonuçları pek kullanışlı değil. Stern’e göre sebebi, yanardağ kökenli olabilecek karbon izotopları ile yaşamdan kaynaklanabilecek karbon izotopları arasında çok fazla örtüşme olması. Mars’ın yakın tarihinde yüksek volkanik faaliyetler yaşandığı belli; üstelik günümüzde de hâlâ bir şekilde aktif olabilir.
Curiosity, Mars’ın geçmişine yönelik yeni şeyleri hızla ortaya çıkarmaya devam ediyor. Bu haftanın başlarında bilim insanları, Dünya’daki fosil yakıtlara benzeyen karmaşık karbon zincirlerinin haberini paylaştılar. Uzay aracı şu an Gale Krateri’nin tanıktepe benzeri bir özelliği olan “Deepdale”de delik açarak yapının mozaik görüntülerini çekiyor.
Yazar: Corinne Iozzio/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
