Pek çok insan, enerjiyi daha verimli kullanmak için akkor veya floresan lambalarını ışık yayan diyot (LED) lambalar ile değiştirdi. Fakat günümüzde piyasada bulunan LED lambalar, fazla miktarda mavi ışık yayıyor. Mavi ışık ise göz sorunları ve uyku bozukluklarıyla ilişkilendiriliyor. Şimdiyse yaptıkları çalışmayı ACS Applied Materials & Interfaces bülteninde sunan araştırmacılar, bu mavi bileşeni maskelemek yerine azaltan ve bu esnada da renkleri tıpkı doğal gün ışığında olduğu gibi gösteren LED prototipi geliştirdiklerini aktarıyorlar.
LED ampuller; düşük enerji tüketimleri, uzun ömürleri ve hızlı şekilde açılıp kapanabilmeleri sebebiyle popüler. Labmanın içerisinde bulunan bir LED yongası, elektrik akımını görünmez morötesi ışık (UV), mor veya mavi dalga boylarının da yer aldığı yüksek enerjili ışığa dönüştürüyor. Yongaya yerleştirilen kapak ise birçok fosfor içeriyor. Bu katı ve ışıldayan bileşenler, yüksek enerjili ışığı daha düşük enerjili görünür dalga boylarına dönüştürüyor. Her bir fosfor, farklı bir renk yayıyor ve bu renkler bir araya gelerek, geniş tayflı beyaz bir ışık oluşturuyor. Ticari LED lambalarda, gün ışığına benzeyen soğuk, parlak beyaz ışık şeklinde görünen mavi LED’ler ile sarı renk yayan fosforlar kullanılıyor. Bu mavi tonlu ışıklara sürekli şekilde maruz kalmak, katarakt oluşumuyla ilişkilendiriliyor. Bu ışıkları akşam vakti açmak ise, melatonin gibi uyku getiren hormonların üretimine müdahale gedip uykusuzluk ve bitkinliği tetikleyebiliyor. Geceleyin kullanım için daha sıcak renkli beyaz ışık oluşturmak isteyen araştırmacılar, daha önce kırmızı renk yayan fosforlar ilave etmişler. Fakat bu durum mavi tondan kurtulmayı değil, onu sadece maskelemeyi sağlamış. Bu yüzden araştırmacılar Jakoah Brgoch ve Shruti Hariyani, mor bir LED cihazında kullanıldığı zaman sorun oluşturan dalga boyu aralığından kaçınırken, sıcak tonlu beyaz ışık sağlayan bir fosfor geliştirmiştirler.
Araştırma takımı yeni çalışmasında, öropiyum içeren ve parlayan yeni bir kristal fosfor ((Na1.92Eu0.04)MgPO4F) tanımlayıp sentezlemiş. Fosforun yaydığı renk, oda sıcaklığı ile ticari LED tabanlı ışıklandırmanın yüksek işletme sıcaklığı (150 C) arasında yapılan ısıl kararlılık testlerinde tutarlılık göstermiş. Uzun vadeli nem deneylerinde ise bileşen, oluşturduğu ışığın rengi ve şiddeti bakımından hiçbir değişim sergilememiş.
Amerikan Kimya Derneği. Ç: O.
