Ah, Napa Vadisi’nin yazın aşırı sıcaklığının güzelliği. Üzümler büyüyor, güneş parlıyor ve araştırmacılar tarlalarda kuşları ve onların dışkılarını topluyor.
The Auk: Ornithological Advances’da yayımlanan bir çalışmada araştırmacılar üzüm bağlarındaki mavi kuşların yuvaları karşılığında zararlı böcekleri yiyerek şarap üreticilerine büyük bir hizmet sağlıyor olabileceğini duyurdu.
Julie Jedlicka, gazetede başyazar, senelerdir kuşlarla üzüm bağları arasındaki etkileşimi araştırıyor. Çalışmasında üzüm bağlarındaki kuş yuvalarının türlerin azalan nüfusunun kurtulmasında yardımının olup olmadığını inceliyor. Üzüm bağları ve diğer tarımsal girişimler ülkeye yayılmış durumda. Mavi kuşların evi olan ölü ağaçları kesen insan sayısı her geçen gün artıyor.
Kuş evlerinin kuşlar için iyi oldukları saptandıktan sonraki adım, bu kuş evlerinin bağ sahipleri için bir fayda sağlayıp sağlamadığını anlamaktı. Bağ işçileriyle olan işbirliğiyle Jedlicka ve meslektaşları Napa’da bulunan bağlardaki yuvalardan ve yetişkin mavi kuşlardan 237 dışkı örneği topladı ve sonra “moleküler gübre araştırma” adlı yeni yöntemle analiz ettiler. Aslında onlar kuşların dışkılarını DNA parçalarının dünyanın dört bir yanındaki türlerin veri tabanındaki DNA’larıyla eşleşip eşleşmediklerini görmek için analiz etmişlerdi.
Jedlicka örnek toplamanın kolay işlerden biri olduğunu söylüyor. “Kuşların dışkılarına dokunduğunuz zaman doğuştan gelen bir refleksi var. Eğer onlar kaka yaparken korkarsanız ne olacağını bilmiyorum ama kuşlarla çalışan birçok insan size ağ dışından bir kuş aldığınızda kolayca örnek toplayabileceğinizi söyler.”
Bu teknik bir süredir memeli dışkılarının incelenmesinde kullanılıyor, ama bu yöntemi kuş dışkılarında kullanmak biraz daha zor. Jedlicka bunu “Memeliler sindirim sisteminden ayrık boşaltım sistemine sahip. Buna karşın kuşların ve sürüngenlerin tek açıklığı var.” şeklinde açıklıyor.
Bunun anlamı şu: Bilim insanlarının kuşlardan topladıkları örnekler sistemde hızlı bir şekilde DNA bozunmasına yol açan nitrojen ve ürik asit içeriyor. Bu yüzden araştırmacılar hızlı davranmak zorunda. Bir örneği aldıktan sonra çabucak dışkının daha fazla bozulmasını engelleyen dondurucuya koyuyorlar.
Laboratuvara geri döndüklerinde mavi kuşların sivrisinekleri ve kuş dışkılarından beslendiği bilinen parazit sinekleri de içeren zararlı haşerelerle uğraşırken buldular. Bu kuşların dışkılarında bulunan DNA’ların çoğu otçul böceklerden ya da çiftçilerin mahsullerinin yakınlarında bulunmasını istemediği haşerelerden gelmiş. Yırtıcı veya üreticilere haşere kontrolünde yardımcı olan faydalı böcekler kuşların beslenme düzeninin sadece yüzde üçünü oluşturmuş.
Diğer bir şaşırtıcı şey ise şu: kuş kakalarında bulunan sivrisinek sayısının fazlalığı. Örneklerin yaklaşık yarısı sivrisinek DNA’sı içeriyor. Jedlicka “Mavi kuşların sivrisinek yediğini bilmiyorduk” diyor.
Bu, son derece rahatsız edici ve Batı Nil virüsü ve Zika gibi hastalıkları yayabilen böcekleri kontrol almak isteyenler için iyi bir haber.
Çeviren: Aleyna Küçükay
