Elektrik akımı, manyetik bir alan ile saptırılıyor. İletken maddelerde bu durum, Hall etkisi adı verilen bir olguya yol açıyor. Bu etki sıklıkla manyetik alanların ölçülmesinde kullanılıyor. Şimdiyse Avusturya’daki Viyana Teknoloji Üniversitesi, İsviçre’deki Paul Scherrer Enstitüsü, Kanada’daki McMaster Üniversitesi ve ABD’deki Rice Üniversitesi’nde çalışan araştırmacılar şaşırtıcı bir keşif yapmışlar: Seryum, bizmut ve paladyumdan yapılan ilginç bir malzemenin, hiçbir manyetik alan olmadığında bile devasa bir Hall etkisi oluşturduğunu bulmuşlar. Bu beklenmedik sonucun sebebi, malzemedeki elektronların olağandışı niteliklerinde yatıyor. Elektronlar, malzemede sanki manyetik tekkutuplar varmış gibi davranıyor. Keşif, bilimsel bülten PNAS‘ta yayımlandı.
Metal bir şeritten elektrik akımı geçtiği zaman, elektronlar bir uçtan diğerine hareket ediyor. Eğer bu şeridin yanına bir mıknatıs yerleştirilirse, bu elektronlara bir kuvvet etki ediyor (Lorentz kuvveti). Bu durumda, metal şerit boyunca giden elektronların güzergâhın artık düz olmuyor ve biraz eğiliyor. Bu sebeple, metal şeridin bir ucunda diğerine kıyasla artık daha fazla elektron bulunuyor ve böylelikle, akımın aktığı yöne dikey şekilde bir gerilim meydana geliyor. Pek çok yıldır bilinen klasik Hall etkisi, bu şekilde işliyor.
Viyana Teknoloji Üniversitesi. Ç: O.
