Sayısız film, TV programı ve hatta çizgi romanda, parktaki ördeklere ekmek atma geleneği betimleniyor. Fakat bunlara kanmayın: Ördeklere ekmek atmak, bu keyiflerine düşkün su kuşlarında yetersiz beslenmeye ve başka sağlık sorunlarına yol açabilen sağlıksız bir uygulama.
Fakat şehrinizdeki parkın sakinlerini beslemek isteyen bir hayvanseverseniz, bazı sağlıklı alternatifler var. Buna rağmen atıştırmalık yiyecek stoklamadan önce, söz konusu hayvanları beslemenin serbest olduğundan emin olun; bazı yerlerde kurallar daha katıdır.
Ördekler (ve diğer su kuşları) ne ile beslenmeli?
Ördekleri ve kuğu ile kaz gibi diğer tür park kuşlarını besleme konusunda verilebilecek en iyi tavsiye, bu canlıların evleri bellediği gölet ve alanlarda doğal olarak yedikleri yiyecek tiplerini örnek almaktır. Dolayısıyla sebzeler ve besleyici tahıllar işe yarayabilirken, işlenmiş “insan” yiyecekleri böyle değildir. Ekmek genelde tahıllardan yapılsa bile, ekmek yapma işlemi nispeten düşük miktardaki besinle beraber ekmeği çok doyurucu hale getirir ve bu iki etmen, ördeklerin yetersiz beslenmesine yol açabilir. Bunun yerine, yüksek oranda işlenmemiş atıştırmalıklar kullanmaya çalışın.
Sebzeler konusunda göz önüne alınması gereken en önemli şey, ördeğe başa çıkabileceği kadar ufak parçalar vermektir. Ördekler ve akrabaları pek iyi çiğneyemez; gagaları yiyeceği parçalamaya yardımcı olsa da, başka hayvanlardaki gibi dişleri yoktur. Salataya konan yeşillikleri, meyve kabuklarını, kuruyemişleri, üzümleri ve benzer ürünleri kuşlara atmadan önce ufak parçalar halinde kesin.
Bezelye, mısır tanesi ve havuç parçalarından oluşan dondurulmuş karışımlar, su kuşları için en iyi seçeneklerden biridir: Besleyici ve ucuz olan bu sebzeler, ördeklerin bütün şekilde yiyebileceği kadar küçüktürler. Yulaf, pirinç ve tohumlar da aynı sebepten ötürü su kuşları için güzel yiyeceklerdir. Hatta bu küçük parçaların birçoğu havuzda yüzeceğinden, ördekler bunlara kolayca erişir. Dibe batan büyük yiyecek parçaları o kadar iyi değildir.
Kesenin ağzını biraz daha açmak istiyorsanız, birkaç lira fazla verip özel formüllü su kuşu yemleri alabilirsiniz. İnternette veya dükkanlarda bulabileceğiniz bu topaklar, genelde evcil kuşlara ve çiftlik hayvanlarına verilir. Fakat bu tek lokmalık parçalar suda yüzmeyebileceğinden, ilk önce su kenarına birkaç avuç atıp deneme yapın. Bunları göl kıyısına atmak daha iyi olabilir.
Porsiyon kontrolü hakkında bilinmesi gerekenler
İnsanların verdiği atıştırmalıklara ne kadar can atarsa atsınlar, parkınızdaki su kuşları siz olmayınca neredeyse asla aç kalmazlar. Çoğu ördek mükemmel şekilde yiyecek arar ve böcek, bitki ile diğer besin kaynaklarını kendi başına bulabilir. Dolayısıyla ördeklerin bazıları ziyafeti kaçırırsa üzülmenize gerek yok. Aslında su kuşlarını fazla beslemek, onlara insanların verdiği şeylere bel bağlamayı öğretmekten kuşları doğal besin dengelerinden çıkarmaya kadar bir dizi soruna yol açabilir. Şüpheniz varsa, kuşları çok fazla beslemeden önce durmak daha iyidir.
Eğer belli bir ördeğin, kuğunun veya kazın siz gittikten sonra kendi kendine beslenemediğinden kuşkulanıyorsanız, uzmanlardan yardım isteme zamanı gelmiş demektir. Parklarda yaşayan su kuşları, taşıt çarpmasından kurşun zehirlenmesine kadar insan dünyasından gelen bir sürü tehlikeye karşı savunmasızdır. Onları beslemek geçici bir iyilik olabilir fakat sürdürebilir bir çözüm değildir. Eğer bir kuşun gezinmekte zorlandığını veya fark edilir şekilde sıkıntı çektiğini görürseniz, bölgenizdeki belediye veya veteriner hekim ile iletişime geçin.
Evde bırakılması gereken şeyler
Parktaki ördeklere ekmek atarak büyümüş biriyseniz, endişelenmeyin; ekmek onları öldürmez. Ekmek, şekerlemeye çok benzer: Tadı güzeldir ve kısa vadeli bir miktar enerji sağlar. Fakat pek besin barındırmaz ve çok fazlası sağlığı bozabilir. Aşağıdaki besin gruplarından da kaçınmak gerekir:
- Bayat lokma, kraker ve ekmek kırıntıları gibi ekmek ürünleri; bunlar sağlıklı değildir.
- Peynir küpleri veya dondurma gibi herhangi bir süt ürünü; ördekler bunları düzgün sindiremez.
- İtüzümü familyasındaki herhangi bir bitki veya yiyecek; bunlar arasında patlıcanlar, biberler, patatesler, domatesler ve bazı tip çiçek ile bitki yaprakları bulunur. Bu bitkilerin bazı kısımları ördekler için çok zehirli olabilir.
- Tuzlu veya şekerli atıştırmalıklar; abur cubur ve yüksek oranda işlenmiş bütün gıdalardan uzak durun.
- Turunçgillerden meyveler veya ıspanak; bu besinler, ördeklerde kalsiyum emilimine engel olabilir ve yumurtalarının sağlığını etkileyebilir.
- Bozuk herhangi bir yiyecek; küf zehirli olabilir ve civardaki ortama da zarar verebilir.
- Tüm gıda paketleri veya yenilmez cisimler; çöpler parkınızın görüntüsünü mahvetmekle kalmaz, orayı evi belleyen hayvanlara da zarar verebilir. Yanınızda getirdiğiniz her şeyi uygun şekilde bertaraf ederek, tüylü arkadaşlarınızın mutlu ve güvenli kalmasını sağlayın.
Yazar: Natalie Wallington/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
