Güney Afrika’nın yağmur ormanlarında eşsiz örümcek türleri on bin kadar nüfusa sahip koloniler kurarak dünyanın en büyük kolonilerinden birini oluşturuyor. Anelosimus eximius diye bilinen örümcekler kovan zihniyetiyle takım olarak çalışıyor, birbirlerinin yumurta keseleriyle ilgileniyor, ağdaki bozulan yerleri örüyor ve hatta yemek paylaşıyorlar. Ama bu paylaşım bazı devasa kolonilerin birer birer ölmesinin de sebebi olabilir.
British Columbia Üniversitesindeki araştırmacılar büyük kolonilerin kaybolmasına neyin sebep olduğunu merka etti. Önceki araştırmalarda yardımcı yazar Leticia Aviles kolonilerin yüzde yirmi birinin nesilin içinde yok olduğunu keşfetti.
Bir basın toplantısında “Bir keresinde Ekvador’da bir yol kenarında beş metre boyunda ve dört metre genişliğinde kocaman bir yuva görmüştüm. Birkaç hafta sonra bakmak için gittim ve tamamen gitmişti” diyor yazar ve zooloji doktora öğrencisi Ruth Sharpe.
Ne olduğunu bulmak için araştırmacılar kontrollü bir düzenekte farklı boyutlarda av verdikleri yapay koloniler kurdu.
Daha büyük avların koloni içinde daha adil paylaşıldığını keşfettiler ve kötü durumdaki örümcekler daha büyük bir av olduğunda daha çok yiyorlardı. Ayrıca avın yakalanmasında çalışanlar daha çok yiyordu.
Bu modellemeye devam ettiklerinde orta boyutta bir avın, ne çok büyük ne çok küçük, bir örümceğin açgözlülük yapıp hepsi sanki kendisininmiş gibi aldığını keşfettiler. Eğer çok küçükse, yakalamak için enerji harcamaya ve diğerlerinden savunmaya değmiyordu. Eğer çok büyükse paylaşıp, yakalamak için yardım almak daha yararlıydı. Ayrıca örümcek bir oturuşta hepsini yiyemezdi ya da avı savunmak için çalışamazdı.
Görünen o ki, araştırmacılara göre, koloniler o kadar büyüyordu ki kendilerini ayakta tutamıyorlardı.
Önceki araştırmalar gösteriyor ki kolonideki birey sayısı arttıkça, örümceklerin daha fazla av yakalaması belli bir seviyeye kadar daha olası. O noktaya ulaştıklarında büyük, daha büyük av yakalıyorlar ama toplamda sayıca daha az av yakalıyorlar.
Sonra, büyük bir avı paylaşsalar bile her bir örümcek gittikçe azalan bir miktar alıyor, zamanla sağlıksızlaşıyorlar. “Bu hayatta kalmak için yaptıklarının talihsiz bir türevi.” diyor Sharpe. “Bu durum bir bilmece, eşit bölüşseler bile bu koloni için faydalı olmuyor.”
Ebru Kocakaya
