Kara delikler uzayda muazzam kütle çekimine sahip yoğun alanlardır. Öyle ki ışık bile kara deliğin çekiminden kaçamaz. Bu anlamda kara delikler ışık için adeta bir hapishanedir. Ne yazık ki bu hapishanenin içinde olanları sıradan fizik ve matematik ile açıklayamıyoruz. Belki de bu hapishanelerin mahkumları Esaretin Bedeli’nde olduğu gibi tünelden kaçıyorlardır, tabii bu durumda tünel dediğimiz aslında bir solucan deliği.
İspanya Valencia Üniversitesi ve Portekiz Lisbon Üniversitesi’ndeki bilim insanları solucan deliklerini ve uzay-zaman portallarını kullanarak kara delikler ile ilgili açıklanamayanları azaltmak için yeni bir yol bulmaya çalışıyorlar. Araştırmalarının odaklandığı nokta uzay ve zamanın tümüyle durağan olduğu kara deliklerin bükülmüş kısımları.
Çıkış noktaları ise sonsuzluk. Eğer kullandığınız bir teori, denklem size sonunda “sonsuz” cevabını veriyorsa bu işte bir sıkıntı olduğunu anlarsınız. Çünkü sonsuzluk bir şeylerin sıfır ile bölündüğüne işaret eder ve o teori artık gerçek dünyada mümkün değildir. İşte kara deliklerde de böyle bir durum söz konusu. Dışarıdan bakan bizler için kara delikler adeta bir sonsuzluk makinesi. Teorisyenler ise bu sonsuzluklardan kurtulmak için yeni yollar bulmaya çalışıyorlar.
Bahsedilen sonsuzlukların en kötüsü de kara deliğin merkezinde var olan ve kütle çekiminin uzay ve zamanın şeklini değiştirmesinden kaynaklanan sonsuzluk. Uzayda iki nokta arasındaki en kısa doğru jeodezik olarak adlandırılıyor ve ağır şeylerin varlığı jeodeziğin dolayısıyla orayı geçmek için geçmeniz gereken yolun şeklini değiştiriyor. Bir kere kara deliğin geri dönüşü olmayan noktasını, yani olay ufkunu geçerseniz artık iki nokta arasındaki uzaklıktan bahsedilemeyecektir. Uzay o kadar bükülmüştür ki hangi yönde yürürseniz yürüyün kendinizi yine kütlenin inanılmaz sıkıştığı ve kütleçekimsel kuvvetin sonsuz olduğu kara delik merkezinde bulacaksınız. Kütle çekim farklılıklarıyla mücadele ederken gövdeniz merkeze doğru çekilecek ve spagetti gibi olacaksınız. Tüm bunların yanında hayatınızı da kaybedeceksiniz.
Bilim insanları solucan deliklerini ekleyerek “spagetti senaryosu”ndan kaçmanın bir yolunu buldular ve sonuçlarını Classical and Quantum Gravity adlı dergide yayımladılar. Birtakım çılgın matematiksel yöntemler ile merkeze tek bir nokta yerine küresel bir yüzey koydular. Teori diğer yöntemlerde olduğu gibi henüz geliştirilmemiş fizik konseptlerine dayanmıyor. Solucan deliği ne kadar elektrik yüküne sahipse o kadar büyüktür diyor yapılan matematiksel işlemler. Bu sonuç jeodeziklerin kara deliğin ortasında yok olmadığını atom boyutlarından küçük bir büyüklükte bir yerde tünel açtığını gösteriyor ve daha sonra kendilerini düzelttiğini söylüyor. Spagettiye dönüşecek olan gezginimiz ise burgu makarnaya dönmüş oluyor ancak halen ölü bir şekilde.
Peki tüm bunlar ne anlam ifade ediyor?
- Kara deliklere gitmeyin.
- Eğer giderseniz ölürsünüz.
- Ölmekle kalmaz spagetti şeklini alırsınız.
- Kaçmaya çalışırsanız ne yöne dönerseniz dönün kendinizi merkezde bulursunuz.
- Eğer bilim insanları haklılarsa kendinizi başka bir yerde muhtemelen hala ölü ama spagettiden farklı bir şekilde bulursunuz.
Ecrin Yağız
