YAZAR: JACINTA BOWLER
Starlink son birkaç aydır eleştiri yağmuruna tutuluyor. 42.000 kadar uydu fırlatıp, dünya çapında internet erişimi sağlamayı hedefleyen bu SpaceX projesi; yörüngede bu kadar büyük miktarda uydu bulunmasının meydana getireceği sonuçlar yüzünden Uluslararası Gökbilim Birliği’ni, bilim insanlarını ve yıldız gözlemcilerini kızdırdı.
Geçtiğimiz günlerde gerçekleşen Monocerotid meteor yağmurları da eleştirileri azaltamadı ve sabahın erken saatlerinde gök yüzünden tren gibi geçen uydular, çekilen doğal görüntüleri adeta bombaladı.
Küresel Göktaşı Şebekesi’nin (GMN), İtalya’daki Farra Gözlemevi’nde bulunan bir kamerayla 25 Kasım’da çektiği video görüntülerinde bu durumun nasıl göründüğünü izleyebilirsiniz (uydu bombardımanı, 1. dakikanın hemen ardından başlıyor):
Zaman atlamalı videoda etkileyici gibi görünüyor fakat GMN’nin de ekleme yaptığı görüntülerde çok daha çılgınca görünüyor:
NASA’nın Göktaşı Ortamı Bürosu başkanı olan Bill Cooke, videoyu gördükten sonra Space Weather sitesine “Bu ciddi anlamda gözümüzü açtı” diyor.
“Bu tür bir şey, göktaşlarını otomatik biçimde tespit etmek amacıyla yazdığımız yazılımların şeklini değiştirmeye zorlayabilir.”
Üstelik bu olay yalnızca bir kamerada da yaşanmamış. GMN’nin dünya çapında 150’den fazla göktaşı kamerası bulunuyor ve bunların yaklaşık yarısı, gözlem alanlarında güzel bir Starlink dozu almış.
Burada, GMN’nin Rusya’daki Çerkesk şehrinde 25 Kasım günü çektiği bir başka görüntü var.
Bu çekimlerden söyleyebileceğiniz üzere, eğer geceleyin gökyüzü üzerinde çalışma yapmak istiyorsanız bu durum hiç de uygun değil. GMN, bu örnekte (11 Kasım’da fırlatılmış) uyduların, göktaşı gözlemlerine müdahale etmediğini fakat kendilerinin, yakın gelecekte bu durumdan nasıl etkileneceklerini bilmediklerini söylüyor.
Western Ontario Üniversitesi’nde göktaşı araştırmacısı olan Denis Vida, GMN’nin bir blog gönderisinde şöyle belirtiyor: “Toplamda 42.000 uydu fırlatılmasının planlandığını duyan birinin, gökyüzünün nasıl görüneceğini merak etmesi ve bundan endişe duyması lazım”
“Bu durum yüzünden, 2024 yılı kadar yakın bir zamanda hiç optik göktaşı gözlemi yapamayabiliriz.”
Şunu da belirtmekte fayda var; videolarda ve bilimsel görüntülemelerde görmeye devam ettiğimiz şu anki Starlink ‘trenlerinin’, birkaç hafta içerisinde bu kadar fazla araya girmemesi gerekiyor çünkü halen nihai irtifalarına ulaşmış değiller. Uydular son konumlarına geldiklerinde, hepsi tek sıra halinde olmayacak veya gökyüzünün aynı bölgesinden aynı anda geçmeyecekler.
Buna ek olarak Elon Musk’ın SpaceX’i, bu uyduların parlaklığını biraz daha azaltmayı hedefliyor. Bu sayede, sabah güneşini bu kadar yansıtmamaları amaçlanıyor.
Ancak, SpaceX’in uzaya fırlatmayı düşündüğü uydu miktarı, bütünüyle eşi görülmemiş türden.
Muhtemelen gökbilimciler, geceleyinki gökyüzünün değişimine alışırken gayet anlaşılabilir olan bazı sorunlar yaşayacaklar; hatta bazıları, yer tabanlı mikrodalga radyo gökbiliminin sona ereceğini bile düşünüyor.
ScienceAlert
