Geçtiğimiz hafta Amerikan Jeofizik Birliğinin Earth’s Future bülteninde yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, 2050 yılı itibariyle dünyadaki tarım alanlarının %80’inden fazlasında su kıtlığı artışı bekleniyor.
Küresel tarım için günümüz ve gelecekteki su ihtiyaçlarının incelendiği yeni çalışmada, yağmur suyu veya sulama kaynaklı su mevcut seviyelerinin, iklim değişimine yönelik ihtiyaçları karşılamada yeterli olup olmayacağı tahmin ediliyor. Araştırmacılar bu tahmini yürütürken yeni bir endeks geliştirip, tarımın iki önemli kaynağındaki su kıtlığını ölçmeye ve tahmin etmeye çalışmışlar. Bu kaynaklardan birincisi yeşil su adı verilen ve yağmurdan gelen su iken, ikincisi ise mavi su adıyla bilinen ve nehirler, göller ile yer altı suyundan gelen sulama suyu.
Çin Bilimler Akademisi Coğrafi Bilimler ve Doğal Kaynaklar Araştırma Enstitüsünde yardımcı profesör ve yeni çalışmanın baş yazarı olan Xingcai Liu, “Hem mavi hem de yeşil su kaynaklarının en fazla kullanıldığı tarımsal üretim, eşi görülmemiş sorunlarla karşı karşıya” diyor. “Oluşturduğumuz endeks, hem yağmur hem de sulama suyuyla beslenen ekili alanlarda tarımsal su kıtlığını sürekli bir şekilde değerlendirmeyi sağlıyor.”
Dünya çapındaki su talebi, son 100 yılda insan nüfusunun iki katı kadar artış göstermiş. Halihazırda tarım yapılan her kıtada sorun oluşturan su kıtlığı, gıda güvenliğine yönelik önemli bir tehdit niteliği taşıyor. Buna rağmen çoğu su kıtlığı modelinde, hem mavi hem de yeşil su kapsamlı şekilde incelenemiyor.
Yeşil su, yağmur suyunun topraktaki bitkiler için olan kısmından meydana geliyor. Yağışın büyük bir bölümü yeşil su olarak sonuçlansa da, toprakta görünmez olduğu ve başka kullanım amaçları için çıkarılamadığı için sıklıkla gözden kaçıyor. Bitkiler için mevcut olan yeşil su miktarı ise bir alana ne kadar yağmur yağdığına ve suyun ne kadarının yüzey akışıyla ve buharlaşmayla kaybolduğuna bağlı. Tarım uygulamaları, bölgeyi kaplayan bitki örtüsü, toprak tipi ve arazinin eğimi de bu noktada etki gösteriyor. Sıcaklıklar ile yağış kalıpları iklim değişimiyle birlikte değiştikçe ve tarım uygulamaları artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak için yoğunlaştıkça, ekinlere ulaşan yeşil suda da değişimler olması bekleniyor.
Yeni çalışmada yer almayan ve Alabama Üniversitesinde İnşaat, Yapı ve Çevre Mühendisliği yardımcı profesörü olan Mesfin Mekonnen ise çalışmanın, “iklimin ekin alanlarındaki su mevcudiyetine etkisini vurgulama bakımından tam zamanında yayımlandığını” belirtiyor.
“Makaleyi asıl ilginç hale getiren şey, hem yeşil hem de mavi suyun hesaba katıldığı bir su kıtlığı göstergesinin geliştirilmiş olması” diyor. “Çoğu çalışmada sadece mavi su kaynaklarına odaklanılırken, yeşil su pek hesaba katılmıyor.”
Araştırmacılar iklim değişimi kapsamında, küresel tarımsal su kıtlığının ekim alanlarının %84’e kadarında artış göstereceğini ve su teminindeki kayıpların da bu ekim alanlarının yaklaşık %60’ında kıtlığa yön vereceğini keşfetmiş.
Kaynak: Amerikan Jeofizik Birliği. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
