Buzullar üzerinde çalışan bilim insanları, Çin’in Tibet Platosu’ndan alınan iki buz numunesinde yaklaşık 15.000 yıllık virüsler keşfetmişler. Donmuş halde durdukları için hayatta kalan bu virüslerin çoğu, günümüze kadar sınıflandırılan hiçbir virüse benzemiyor.
Dört gün önce Microbiome bülteninde yayımlanan bulgular, virüslerin yüzyıllar boyunca nasıl evrimleştiğinin anlaşılmasına yardımcı olabilir. Bilim insanları bu çalışma için ayrıca, buzdaki virüs ile mikropları kirletmeden analiz etmeyi sağlayan yeni ve ultra temiz bir yöntem de oluşturmuş.
Ohio Eyalet Üniversitesi Byrd Kutup ve İklim Araştırmaları Merkezi’nde çalışan baş yazar Zhi-Ping Zhong, “Bu buzullar, toz ve gazlar ile beraber kademeli şekilde oluşmuş” diyor. “Buzlarda çok sayıda virüs de birikmiş. Çin’in batısındaki buzullar üzerinde pek çalışma yapılmamış. Bizim hedefimiz ise bu bilgiyi kullanarak geçmişteki çevreleri yansıtmak. Virüsler de bu çevrelerin bir parçası.”
Araştırmacılar yeni çalışmada, Çin’in batısındaki Guliya buz tabakasından 2015 yılında alınan buz çekirdeklerini analiz etmişler. Bu çekirdekler, buzun kaynağı olan ve deniz seviyesinin 6.700 metre yukarısında bulunan Guliya’nın zirvesinden toplanmış. Yıldan yıla biriken buz tabakaları barındıran bu çekirdekler, katmanlardan her birinin donduğu zamanda civardaki atmosferde bulunan her şeyi hapsediyor. Katmanlar bir nevi zaman tüneli oluşturuyor ve bilim insanları da bunları kullanarak iklim değişimi, mikroplar, virüsler ve gazların geçmişi hakkında daha fazla şey öğreniyor.
Buz çekirdeğinin tarihini belirlerken geleneksel ve yeni yöntemlerin birleşimini kullanan araştırmacılar, buzun yaklaşık 15.000 yaşında olduğunu belirlemişler.
Buzu analiz ettiklerinde, 33 virüse ait genetik kodlar olduğunu bulmuşlar. Bu virüslerin dört tanesi daha önceden tanımlanmış. Fakat en az 28 tanesi ise yeni. Bunların da yaklaşık yarısı, buza rağmen değil; buz sayesinde dondukları için hayatta kalmış gibi görünüyor.
Laura Arenschield/Ohio Eyalet Üniversitesi. Ç: O.
