Tik oluşumundan sorumlu sinir ağı
Charite – Berlin Tıp Üniversitesinde çalışan bir araştırma takımı, tik bozukluklarının oluşumundan sorumlu bir sinir ağı belirlemiş. Bu ağın kalp piline benzer bir cihaz aracılığıyla gerçekleştirilen derin beyin uyarımıyla hedef alınması, Tourette sendromundan muzdarip kişilerde belirtilerin hafiflemesini sağlamış. Araştırmacıların Brain bülteninde yayımlanan bulguları, şiddetli tik bozuklukları bulunan insanların tedavisini iyileştirme yönünde temel oluşturabilir.
Tikler, genelde belli bir bağlama yerleşmeden ani ve birbiri ardına gerçekleşen hızlı hareket ya da sesler şeklinde görülüyor. Motor tikler arasında gözlerin hızlı şekilde kırpılması veya kafanın ani biçimde hareket ettirilmesi bulunurken, sesli tikler arasında ise boğaz temizleme ve ıslık çalma gibi davranışlar yer alıyor. Sıklıkla anksiyete, obsesif kompulsif bozukluklar, DEHB ve depresyon gibi ilave davranış bozukluklarının eşlik ettiği tik bozuklukları, bu sebeple sık sık sosyal izolasyona yol açabiliyor. En bilinen tik bozukluklarından biri de, hem motor hem de sesli tikler sergileyen bireyleri tarif eden Tourette sendromu. Tikler genelde ilk olarak çocukluk döneminde ortaya çıkıyor. Tahminlere göre tikler, çocukların yüzde 4’e kadarını etkiliyor ve çocukların yaklaşık yüzde biri de Tourette sendromunun tanı ölçütlerini karşılıyor. Çoğu vakada (ancak hepsinde değil), çocuklar yetişkinliğe girerken belirtiler hafifliyor.
Tiklerin beyinde nasıl oluştuğu hakkında fazla şey bilinmiyor. Ağ tabanlı beyin uyarımı çalışmalarına adanan Emmy Noether Junior Araştırma Grubu’nun lideri ve çalışmanın son yazarı Dr. Andreas Horn, “Geçtiğimiz birkaç yılda sinirbilimciler, beyinde tik oluşumuyla ilişkili bir dizi farklı bölge belirledi” diyor. Grup, Deneysel Nöroloji bölümüyle birlikte Charite Mitte Kampüsünde yer alan Nöroloji Bölümünde bulunuyor. Harvard Tıp Fakültesiyle ilişkili iki hastane olan Massachusetts Genel Hastanesi ve Brigham & Kadın Hastanesinde de ilave alanlar yer alıyor. Horn şöyle açıklıyor: “Fakat bu son keşiflere rağmen, bazı önemli sorular hâlâ cevaplanmış değil. Bu beyin bölgelerinin hangileri tik oluşumundan sorumlu? Hangileri hatalı işlemleri telafi etmek için faaliyete geçiyor? Şimdiyse tik oluşumundan tek bir beyin bölgesinin sorumlu olmadığını göstermeyi başardık. Bunun yerine tiklere, beynin farklı bölgelerinden meydana gelen bir ağ sebep oluyor.”
Araştırmacıların incelenen deneklerden elde ettiği bulgulara göre, tik oluşumundan sorumlu beyin devresinde insular korteks, singulat girus, striyatum, globus pallidus internus, talamus ve beyincik alanları yer alıyor.
Kaynak: Charite – Berlin Tıp Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
