Nörogelişimsel bir bozukluk olan Tourette sendromu, motor veya sesli “tiklere” ya da kontrol edilemeyen tekrarlı davranış ve seslere neden oluyor. Tourette sendromundan etkilenen insanlar, dürtü karşı konulmaz hale gelmeden önce bu tikleri bir süreliğine baskılayabiliyorlar. Araştırmacılar da bu baskılama çabasının altında yatan sinirsel işleyişleri uzun süre merak etmiş.
Şimdiyse Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde çalışan araştırmacılar, yeni çalışmalarında tik baskılamanın beyin bölgeleri arasındaki işlevsel bağlantısallığa olan etkisini değerlendiriyor. Araştırmada, yüksek yoğunluklu elektroensefalografi (hdEEG) adı verilen ve girişimsel olmayan bir yöntemle beyin faaliyeti ölçülmüş. Çalışma Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging bülteninde yayımlandı.
Yale Tıp Fakültesi Yale Çocuk Çalışmaları Merkezi’nde yardımcı profesör ve çalışmanın eş yazarı olan Denis Sukhodolski şöyle aktarıyor: “Tik baskılama, Tourette sendromunun önemli bir özelliği. Birinin tiklerini geçici şekilde nasıl kontrol ettiğini öğrenerek, Tourette sendromunun çeşitli araştırma alanlarına bilgi sağlayabiliriz. Fakat tik baskılamanın beyinle olan ilişkileri, özellikle çocuklarda olmak üzere kapsamlı şekilde araştırılmamıştı.”
Yaşları 8 ila 16 arasında değişen 72 çocuğun beyin faaliyetini inceleyen araştırmacılar, çocuklar tiklerini baskıladığı sırada beynin çeşitli bölgeleri arasındaki bağlantısallığın arttığını bulmuşlar. Çalışmanın birinci yazarı Dr. Simon Morand-Beaulieu, “Bu bölgelerin bazıları, varsayılan durum şebekesinin bir parçası” diye açıklıyor. “Bu şebeke, hayal kurmak gibi içsel düşünce süreçleri sırasında kullanılan bir beyin bölgesi dizisi.”
Ek olarak araştırmacılar, tik baskılama sırasındaki işlevsel beyin bağlantısallığının yaş ile olumlu bağlantı sergilediğini aktarıyor. Bu durum, tik baskılamaya ilişkin beyin ağlarının tik yaşamaya tepki olarak gelişimsel değişimlerden geçtiğini akla getiriyor. “Çocuklar büyüdükçe işlevsel bağlantısallıkta meydana gelen bu artış, ergenliğe doğru gelişen tik baskılama kapasitelerinin artışı kadar; tiklere eşlik eden duyusal olguların daha çok farkında olunmasıyla da tutarlılık sergiliyor” diyor Dr. Morand-Beaulieu.
Çalışma, tik sıklığında geçici bir azalmayla ilişkili olan ve tedavi yönünden çeşitli sonuçlar doğurabilecek beyin mekanizmasını vurguluyor. “Aynı mekanizmanın, Tourette sendromuna karşı davranışsal terapi gibi tik şiddetini azaltmaya yönelik daha yapısal bir müdahalede de rol oynayıp oynamadığının belirlenmesi önemli olacak” diyor Sukhodolski.
Elsevier. Ç: O.
