Astımdan sivilcelere, obeziteden şizofreniye, mikrobiyomun (vücudumuzun içinde ve üstünde yer alan milyarlarca bakteri) insan sağlığı üzerinde büyük bir etkisi vardır. Ancak bilim adamları, bu önemli faktörün vücudumuzdaki etkisini yeni yeni anlamaya başladılar. Kaliforniya menşeili biyotek şirketi olan uBiome, ne kadar ağırlıkta olduğumuz ve bağırsaklarımızda barındırdığımız bakteriler arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamak için birkaç yıldır çalışmakta.
Dün uBiome, Apple ile bağırsaklarımızdaki bakterileri tesip etmek ve analiz etmek için geliştirilecek olan bir uygulama konusunda ortaklık anlaşması imzaladıklarını duyurdu. Bu analizlerden yararlanmak için yapmanız gereken şeyler ise şunlar: Uygulama içinde yer alan sağlık geçmişiniz, yeme alışkanlıklarınız ve uyku düzeninizle ilgili sorular barındıran anketi doldurun. Sonrasında postanıza gelen setin yardımıyla gaita örneğinizi uBiome’a gönderin. uBiome gaitanızı analiz edecek ve ankette doldurduğunuz bilgilerin de ışığıyla birlikte hem uygulama üzerinden hem de internet sitesinden yapılan detaylı analize birkaç hafta içinde ulaşabileceksiniz.
Apple’ın açık kaynak kodlu sağlık yazılımı geliştirme aracı olan ResearchKit ile geliştirilen uBiome uygulaması, kullanıcılara sağlıkları hakkında veri girmeleri, uBiome’a verilerin kullanımı için gerekli izinlerin verilmesi ve analizin yapılabilmesi için gereken setin siparişinin verilmesi (ilk 1000 kullanıcıya ücretsiz, sonrasında 89$’lık etikete sahip olacak) gibi imkanlar tanıyacak. Tüm bunları yaptığınız takdirde ve tahlil sonuçlarınız kesinleştiğinde, bağırsak mikrobiyomunuzu vejetaryen olan bireylerle, paleolitik diyet yapan insanlarla veya son zamanlar kilo kaybeden/alan kişilerle karşılaştırma imkanı bulabileceksiniz. Uygulama aynı zamanda erkek ve kadın mikrbiyomlarının da karşılaştırılabilmesine olanak sağlayacak. Bunun karşılığında, uBiome topladığı verilerle mikrobiyomu daha iyi anlayabilecek ve hangi bakterilerin kilomuz üzerinde etkisi olduğunu bulmuş olacak.
uBiome icra kurulu başkanı (CEO) Jessica Richman “Bizler henüz gerçekten mikrobiyom araştırmalarının en erken aşamalarındayız. Mikrobiyom vücudumuzda etkisi yeni fark edilen tamamen yeni bir faktör” açıklamasında bulundu.
ResearchKit platformunda geliştirilen uygulamalar arasında uBiome ilk kâr amaçlı uygulama olma özelliğine sahip. Kullanıcılar izin formunu onayladıklarında bilgilerinin ilerideki araştırmalarda kullanılabilmesi iznini de vermiş oluyor (ancak bu izni istedikleri zaman geri alabiliyorlar). Buna rağmen, uygulamanın kullanıcılara sağladığı bilgi doğrudan kullanıcıya özgü olmasından dolayı özel nitelikte. Bu sayede kullanıcılar kişisel ve detaylı bir analiz elde etmiş oluyorlar.
uBiome’un kiloyu ilk sıraya koymasının nedeni kilo probleminin herkesi ilgilendiren bir husus olması (ister kilo kaybetmek isteyenler olsun, ister kazanmak isteyenler, isterse mecvut kilolarını korumak isteyenler). Uygulama yayınlanmadan önce uBiome geliştiricileri Stanford, Massachusetts General Hospital ve Mount Sinai Hastanesi doktorlarıyla daha dar alanda çalışmalar da yaptı.
Ancak kilo sadece bir başlangıç. 2012 yılında kitlesel fonlama yöntemiyle kurulan uBiome, gelecekte gönüllülerin de desteğiyle mikrobiyomların yol açtığı başka hastalıkları da çözmeyi amaçlıyor. Bu senenin başlarında uBiome, sigara içen ve içmeyen kişilerden aynı seti kullanarak ağızlarından örnekler yollamalarını istedi. Bu şekilde ağızda bulunan bakterileri kıyaslayıp analiz yapabileceklerdi. Şirket, şimdi uygulama ve Apple’ın ResearchKit’inin de desteğiyle daha geniş kitlelere ve dolayısıyla daha geniş bir veri tabanına ulaşmayı umut etmekte. Bu sayede çalışmaların daha detaylı ve doğru olması amaçlanmakta.
“Bu geniş bir çalışma alanı, dolayısıyla her şey sahip olduğunuz güç ile ilgili” diyen Richman, daha az insanla dahi analiz edilebilecek belli hastalıkların, kilo sorunu gibi genel bir sorun olmadığını; dolayısıyla ne kadar çeşitli örnekten oluşan veri tabanı olursa sorunların da bir o kadar detaylı ve doğru analiz edilebileceğini sözlerine ekledi.
Bu çalışmanın sonuçları verilerin analizinden elde edilecek sonuçlar kadar, verileri sağlayan insanların çeşitliliğiyle de doğrudan ilintili olacak. Ancak mikrobiyomlarla obezite, şizofreni ve hatta kanser tedavisi arasında ilişki kurulmasını sağlayan mikrobiyom alanındaki gelişmeler, bu tür araştırmalarının sonuçlarının esaslı olabileceğini de göstermekte. Bunun ötesinde, araştırma aşaması oldukça basit olduğundan, proje, kendi bağırsak yapılarını merak eden insanlar için ilgi çekici olacaktır.
Katılımcılar aynı zamanda aylık olarak örnek gönderme seçeneğine de sahip olabilecekler. Bu sayede katılımcılar, yeme alışkanlıklarındaki değişikliklerin, ilaç kullanımının ve kilolarındaki değişimlerin bağırsaklarındaki mikrobiyom yapısıyla ilişkisini de görme fırsatı elde edecekler. Richman, katılımcıların uygulamaya verdikleri doğru bilgiler ışığında aynı şekilde doğru analizlerle karşılaşacaklarını da açıklamalarına ekledi.
