Umumi bir tuvaleti kullanırken COVID-19’dan endişelenmenize gerek olmadığını mı düşünüyorsunuz? Çin’deki Yangzou Üniversitesi’nde çalışan bir grup araştırmacı, geçenlerde umumi tuvaletlerde çekilen sifonların virüs yüklü aerosol bulutları yayabileceğini ve sizin de bunları soluyabileceğinizi aktarmış.
Araştırmacılar bilgisayarda da birkaç tane canlandırma yaptıktan sonra, pisuvarlarda çekilen sifonların da benzer bir durum meydana getirdiğine karar vermiş.
Araştırmacıların çalışması, umumi tuvaletlerin; özellikle de COVID-19 salgını sırasında virüs bulaşması yönünden tehlikeli yerler olabileceğini açık biçimde gösteriyor. Yapılan diğer çalışmalarda, hem dışkı hem de idrar kaynaklı virüs bulaşının mümkün olduğu gösterilmiş.
“Bunu yapmak için, sifon çekme eylemiyle gerçekleşen parçacık hareketini modellemek üzere hesaplamalı bir akışkan mekaniği yöntemi kullandık” diyor Xiangdong Liu. “Bu özel modeller ise akışkan hacmi modeli ve ayrık faz modeli.”
Tıpkı tuvalette sifon çekmek gibi, pisuvarda sifon çekmek de gaz ve sıvı arayüzeyleri arasında bir etkileşim oluşturuyor. Sifon çekmenin sonucunda, pisuvarda bulunan ve araştırmacıların canlandırıp takip ettiği aerosol parçacıklar geniş biçimde yayılıyor.
Canlandırmaların ortaya çıkardığı şey rahatsız edici. Pisuvarda sifonun çekilmesiyle fırlayan ufak parçacıkların gidiş izi, “dış bir yayılım tipi gösteriyor ve parçacıkların %57’den fazlası pisuvardan uzağa gidiyor” diyor Liu.
Fakat hepsi bu da değil. Erkekler umumi tuvalette pisuvar kullandığında, bu ufak parçacıklar kişilerin kalçalarına 5.5 saniye içinde ulaşabiliyor. Tuvalet sifonunda ise 35 saniyede biraz daha yükseğe ulaşıyorlar. Fakat pisuvarlardan gelen parçacıklar, “daha güçlü bir tırmanma eğilimi gösteriyor” diyor Liu. “Tırmanma hızı, tuvalette çekilen sifona göre çok daha yüksek.”
Amerikan Fizik Enstitüsü. Ç: O.
