NASA’nın Perseverance uzay aracının çektiği görüntüler üzerinde yürütülen ilk bilimsel analiz, (günümüzde kuru ve rüzgarla aşınmış bir çöküntü havzası olan) Mars’taki Jezero kraterinin yaklaşık 3,7 milyar yıl önce ufak bir nehirle durmaksızın beslenen durgun bir göl olduğunu doğruluyor.
Görüntüler, kraterin ani sellere maruz kaldığına yönelik bulguları da ortaya çıkarıyor. Bu seller, nehrin onlarca kilometre yukarısındaki büyük kaya parçalarını sürükleyip, günümüzde devasa kayaların yer aldığı göl yatağında biriktirecek kadar enerjikmiş.
Dört gün önce Science bülteninde yayımlanan yeni analiz, kraterin içinde ve batı tarafında yer alan kaya çıkıntılarının görüntülerine dayanıyor. Nehirler göle dökülürken çökelti katmanlarının yelpaze gibi biriktiği Dünya’daki nehir deltalarını andıran bu çıkıntılar, daha önce uydular yardımıyla yukarıdan görülmüş.
Perseverance’ın kraterin içinden aldığı yeni görüntüler, bu çıkıntının aslında bir nehir deltası olduğunu doğruluyor. Çıkıntıdaki çökelti katmanlarına bakılırsa, nehir deltasının ömrünün büyük bölümünde durgun olan bir göle döküldüğü görülüyor; ta ki göl tarihinin sonunda ve sonlarına doğru iklimde meydana gelen çarpıcı bir dönüşüm, dönemsel selleri tetikleyene kadar.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsünün Dünya, Atmosfer ve Gezegen Bilimleri Bölümünde gezegen bilimleri profesörü ve analiz takımının üyesi olan Benjamin Weiss, “Bu görüntülere baktığınızda, aslında bu destansı çöl manzarasını görüyorsunuz” diyor. “Ziyaret edebileceğiniz en ıssız yer. Hiçbir yerde tek bir damla su yok ve buna rağmen, çok farklı bir geçmişin bulgularına ulaşıyoruz. Gezegenin geçmişinde çok büyük bir şey olmuş.”
Yazar: Jennifer Chu/Massachusetts Teknoloji Enstitüsü. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
