Bir kediden daha akıllı değil.
Köpeğiniz, yapması üzere eğittiğiniz şeyi ne zaman yapsa onu okşuyor ve övüyorsunuz. “Akıllı kız” diyorsunuz. “Kimmiş bakayım en akıllı?”
Şey, muhtemelen sizin köpeğiniz değil. En son yapılan araştırmaya göre, o çok methedilen köpek zekası gerçekte var olmayabilir. Araştırmacıların vardıkları sonuca göre, zeki köpekler “özel” değil.
Geçenlerde yapılan bir araştırmada, sinir yoğunluğu söz konusu olduğunda köpeklerin kedileri geçtiği bulunmuştu. Fakat Exeter Üniversitesi ile Canterbury Christ Church Üniversitesi’ndeki psikologların elde ettiği bulgulara göre, bu sinir yoğunluğunun zekaya dönüşmediği görülüyor.
Araştırmacılar, hayvan zekası üzerinde yapılan 300’den fazla çalışmanın incelendiği bir meta analiz yürütmüşler ve kurtlar, kediler, şempanzeler, güvercinler, sırtlanlar, atlar ile yunuslar gibi diğer hayvanlar ile kıyaslandığında, köpekler lehine “aşırı yorumlama” şeklinde adlandırdıkları birkaç vaka olduğunu bulmuşlar.
Exeter Üniversitesi’nde psikolog olan Stephen Lea, şöyle söylüyor: “Çalışmamız esnasında, köpek algısı araştırmasındaki pek çok çalışmada, köpeklerin ne kadar zeki olduğunu ‘kanıtlamak’ üzere yola çıkılmış gibi görünüyordu”
“Köpekler sık sık şempanzelerle karşılaştırılmış ve köpekler ne zaman kazansa, bu durum onların şerefine olağandışı bir şeymiş gibi yazılmış. Ancak her bir vakada ve tüm vakalarda, o görevlerde en az köpeklerin yaptığı kadar başarılı işler çıkaran, sağlam kıyas türleri bulduk.”
Takım, beş tane kilit alana bakmış; bu alanlar ise duyusal kavrama, fiziksel kavrama, uzamsal kavrama, sosyal kavrama ve öz farkındalıkmış. Bu alanlarda köpekleri, kendilerinin de içinde bulunduğu diğer üç hayvan grubuyla; etçiller, evcil hayvanlar ve sosyal avcılar ile karşılaştırmışlar.
Meta analizde bazı boşluklar vardı; bunun sebebi ise temel olarak, konuyla ilgili hiçbir karşılaştırma çalışmasının bulunmamış olmasıydı.
Örneğin, diğer etçillerde veya sosyal avcılarda, karşılaştırılabilir durumdaki hiçbir koklama yeteneği testi yoktu; fakat kediler gibi diğer etçillerde ve evcilleşmiş hayvanlarda benzer yetenekler var.
Fakat araştırmacılar karşılaştırılabilir testler buldukları zaman, bu testlerdeki “köpeklerin algı kabiliyetinin olağanüstü gibi görünmediğini” yazıyorlar tezlerinde.
Canterbury Christ Church Üniversitesi’nde psikolog olan Britta Osthaus şöyle söylüyor: “Üç grubun tamamını da hesaba kattığımızda (evcil hayvanlar, sosyal avcılar ve etçiller), köpeklerin algı kabiliyeti olağanüstü görünmüyor”
“Köpeklerden çok fazla şey beklemeyerek, onları kayırmıyoruz. Köpekler köpektir; bizim de onlara nasıl davrandığımızı düşünürken, onların ihtiyaçlarını ve gerçek yeteneklerini hesaba katmamız gerekiyor.”
Ne var ki bu durum, köpeklerin ille de şapşal olduğu anlamına gelmiyor. Mesela şempanzeler ve yunuslar sık sık, Dünya üzerindeki en akıllı hayvanlar arasında gösteriliyorlar. Siz de bu ikisiyle karşılaştırılmaktan çok daha berbat şeyler yapabilirdiniz.
Fakat kedilerin de içinde bulunduğu diğer hayvanların, sandığımızdan daha akıllı oldukları aşikar; en azından köpeklerle karşılaştırıldıkları zaman.
Örneğin 2013 yılında yayınlanan bir tezde, kedinizin ona seslendiğinizi kesinlikle bildiği ortaya çıkarılmıştı; kendisi, eğer içinde bulunduğu durumdan, sizin ona sunacağınız şeye göre daha fazla keyif alıyorsa, yalnızca sizi görmezden gelmeyi tercih ediyor olabilir.
Ayrıca, kurtların da muhtemelen köpeklerden daha akıllı olduklarını biliyoruz; bazı köpek cinslerinin, diğerlerinden kesinlikle daha akıllı olduğuna değinmeye gerek yok.
Dolayısıyla, bilimin amacı sizin keyfinizi kaçırmak değil. Köpeğiniz, hayvanlar alemi çekmecesindeki en keskin bıçak olmayabilir fakat o hâlâ sizi sevme konusunda en özel hayvan.
Takımın araştırması, Learning & Behavior bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
