Yaklaşık Yarım Asır Önce Venüs’ün Yüzeyini Görmüştük

0
Venüs'ün yüzeyi. Fotoğraf: NPO Lavochkin

Sovyetler Birliği’nin 1970’ler ve 80’lerde Venüs’ün çevresini incelemek üzere fırlattığı bir dizi uyduya Venera adı verilmişti. Venera ayrıca, başka bir gezegenin yüzeyine ait ilk görüntüleri Dünya’ya göndermeyi hedefleyen bir programdı. Program süresince 13 araştırma aracı başarıyla fırlatılmış ve gezegen komşumuza ait verileri aktarmıştı. Bunlardan sekiz tanesi başarıyla yüzeye konmuş ve dört tanesi de oldukça sıra dışı görüntüler aktarmıştı.

Beraberinde bir iniş aracı taşıyan ilk yörünge aracı olan Venera 7, 17 Ağustos 1970’de fırlatılmıştı. Venüs’e yaptığı dört aylık yolculuktan sonra, iniş aracı 15 Aralık’ta yörünge aracından ayrılmış ve Venüs’ün yoğun atmosferinde dalışa geçmişti. Bir müddet aerodinamik fren yapıldıktan sonra üst kapak ve ısı kalkanı çıkmış, uzay aracı gezegendeki elementlere maruz kalmış ve iniş aracını yavaşlatan paraşüt açılmıştı. Paraşüt altı dakika sonra açılmıştı çünkü Venüs’ün atmosferi, iniş aracını alçalışın son 29 dakikası boyunca yavaşlatacak kadar yoğundu. Araç başarıyla inmiş, sinyal kesilmeden önce bir saniyeliğine de olsa yüzeyden veri aktarılmıştı. Fakat kaydedilen radyo sinyali üzerinde yapılan uçuş sonrası analizde, keşif aracının esasında Venüs’ün ortamına yenik düşmeden önce 23 dakika boyunca veri aktardığı ortaya çıkmıştı. Venera 7’yi, 27 Mart 1972’de fırlatılan Venera 8 takip etmişti. Venüs’e 22 Temmuz 1972’de ulaşan araç, yüzeye indikten sonra 63 dakika boyunca veri göndermişti.

8 Haziran 1975 günü fırlatılan Venera 9, Venüs’ün yüzeyinde fotoğraf çekmeye çalışan ilk uzay aracıydı. Keşif aracı 22 Ekim’de sağ salim iniş yapsa da, iki kameradan yalnızca birinin lens kapağı ayrılmıştı. İniş aracının etrafında çekilmesi planlanan 360 derecelik panorama fotoğraf, 180 derecelik bir görüntü halini almıştı. Venera 10 da Venera 9’un izinden gitmiş ve 29 Ekim’de yüzeye ulaşmıştı. Lens kapaklarından yine sadece bir tanesi ayrılabilmiş ve araç yüzeyde geçirdiği 65 dakikanın ardından sessizliğe bürünmeden önce 180 derecelik panoramik bir görüntü göndermişti. (Venera 9’un çektiği görüntü yukarıda, Venera 10’un çektiği ise aşağıda görülüyor.)

Verena’lar 9 ile 10’dan görünen manzara.

Sonraki iki uzay görevi ise kısmen başarılı olmuştu. Her ikisi de 1978 yılında olmak üzere; Venera 11 25 Aralık’ta, Venera 12 ise 21 Aralık’ta iniş yapmıştı. Fakat her iki olayda da lens kapağı sorunu yine baş göstermişti. Bu iki görevde, kameralar üzerindeki her iki lens kapağı da ayrılamamıştı. Bu yüzden iniş araçları veri gönderse de, hiçbiri yüzeyi görüntülemeyi başaramamıştı.

Venera 13, 30 Ekim 1981 günü fırlatılmış ve 1 Mart 1982’de Venüs’e konmuştu. Konuş aracı yüzeyde olduğu sırada kameralar, araç etrafında bir panorama çekmeye başlamışlardı. Uzay aracı, sessizliğe bürünmeden önce 127 dakika dayanmıştı.

Venera 13’ün sol kamerasından kaydedilen görüntü.
Venera 13’ün sağ kamerasından kaydedilen görüntü.
Venera 13’ün elde ettiği tam görüntü.

Venera 14, son iniş göreviydi. 4 Kasım 1981 günü fırlatılmış ve 5 Mart 1982’de konmuştu. İniş aracı, sesi kesilene kadar 57 dakika dayanmıştı.

Venera 14’ten gelen görüntü.

Bu yüzden Venüs’ün yüzey görüntüleri, Mars’tan gelen manzara görüntüleri kadar büyüleyici olmayabilir. Fakat o araçların bu görüntüleri çekmek için dayanmak zorunda oldukları ortamı düşündüğünüzde (480 °C’a ulaşan sıcaklıklar ve Dünya’da hissettiğimizin 92 katı bir atmosfer basıncı), epey inanılmaz bir şey başarmışlar. Venüs’e daha çok ilgi göstermenin zamanı gelmedi mi?

 

 

 

 

Yazar: Amy Shira Teitel/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz