Matematik herşeyi çözüyor.
Aranızda sık sık uçanlar varsa, havaalanında harcanan pek çok sürenin etrafta beklemek ve sıraya girmekten kaynaklandığını bilecektir. Bu sadece yolcular için kötü değildir, aynı zamanda uçuş kalabalığına ve havayolları için yakıt israfına da yol açar. Şimdi araştırmacılar, insanların ve uçakların çok daha verimli bir şekilde akmasına yol açabilecek bir bilgisayar örneğiyle çıkageldiler.
Bu yeni algoritma, özellikle yolcular uçağa bindikten sonra ve uçak kalkmadan önce bekleme süresine odaklanıyor ve hava tahminlerini, pistteki o anki trafiği ve günün uçuş tarifesini gözönüne alıyor. Bu değişkenleri hesaba katan örnek, hava trafiği idarecilerine uçakları ne zaman hareket ettireceklerini ve yolcu giriş kapısında ne zaman bekleteceklerini hesaplamalarına yardımcı olabilir.
Takımın bir üyesi olan MIT’den Hamsa Balakrishnan şöyle söylüyor: “Yaptığımız alan denemelerinde, bir uçağı bekleterek taksi sürenizi yüzde 20 kısaltabileceğiniz bazı zaman dönemleri bulunduğunu gösterdik. Yolcu kapısında tutulan her uçak, 60 litreden 70 litreye kadar yakıt tasarrufu yapıyor çünkü boşta çalışmıyor ve bu rakamlar birbirine ekleniyor.”
Yeni çalışma, Balakrishnan tarafından yapılan önceki çalışmanın üzerine eklenmiş. Kendisi 2007 yılında ABD’deki John F. Kennedy Uluslararası Havaalanı, Newark Liberty Uluslararası Havaalanı ve Philadelphia Uluslararası Havaalanı’nda gidiş örnekleri üzerinde çalışarak, bu merkezlerin, zamanın yüzde 10’u ila 20’sinde kalabalıklaştığını bulan bir takımın üyesiydi. Örneğin Newark’ta uçaklar, pist alanı için 52 dakikaya kadar bekleyebiliyordu.
2007 ile 2010 yılındaki gerçek tarihsel veriler kullanılarak örnek test edildiği zaman, iki uçak eksik veya fazla ile sıra uzunluklarını isabetli bir şekilde tahmin ettiği bulundu. Hava trafiği denetleyicilerinin sonunda bu örneği kullanarak, belirli eylemlerin, kalkışı bekleyen diğer uçaklar ve tüm bekleme süreleri üzerinde ne sonuçlara sahip olduğunu görebilmeleri umuluyor.
Balakrishnan şöyle söylüyor: “Eğer sıradaki 15 dakika içinde kalkması muhtemel olan sadece 10 uçağı tahmin ederseniz, muhtemelen 25 uçağı kapıdan bırakmak zorunda olmazsınız. Sonuç olarak, zeminde büyük miktarda bir kalabalık olmadığından ve aynı zamanda pisti boş bırakmamaktan emin olmak için, bırakmak zorunda olduğunuz doğru uçak sayısını bulmak istersiniz.”
Ülke çapındaki diğer havaalanlarında daha fazla denemenin yapılması gerekiyor, fakat örneği uygulamak kolay ve çok yakında gelmesi olanaksız, havacılık yetkilileri, gelecek yıllarda ABD havaalanlarında “genel kalabalık” oluşmasını bekliyor ve kalkış sayacının bunu durdurmada en iyi yöntemlerden biri olduğuna inanılıyor.
Araştırma, Transportation Science bülteninde yayınlandı.
