Evrendeki en yaygın yıldız tipi olan M cücesinin etrafında dönen Dünya benzeri bir gezegen, hiç atmosfer barındırmıyor gibi görünüyor. Araştırmacıların yeni keşfi, başka gezegenlerdeki yaşam arayışında büyük bir değişim yaratabilir.
M cüceleri her yerde olduğundan, bu yıldızların etrafında dönen büyük miktardaki gezegende atmosfer bulunmayabilir. Dolayısıyla bu gezegenler, canlı şeyler barındırmıyor olabilir.
GJ 1252b adını taşıyan ve hiç atmosferi bulunmayan gezegen hakkında beklenmedik şeyler ortaya çıkaran çalışma, The Astrophysical Journal Letters bülteninde yayımlandı.
Dünya’da geçen bir gün esnasında yıldızının etrafında iki defa dönen GJ 1252b, Dünya’dan biraz daha geniş ve yıldızına Dünya’nın Güneş’e olan mesafesinden çok daha yakın. Bu durum, gezegeni hem yaşanılamaz hem de oldukça sıcak hale getiriyor.
Riverside – California Üniversitesinde çalışan ve makalenin eş yazarı olan astrofizikçi Michelle Hill, “Yıldızın radyasyonundan gelen yoğun bir basınç var” diyor. “Bir gezegenin atmosferini uçurup götürecek kadar yüksek bir basınç.”
Dünya’da atmosferinin bir kısmını zamanla Güneş sebebiyle kaybediyor. Fakat volkanlardan yayılan gazlar ve diğer karbon döngüsü süreçleri, kaybedilen şeyin geri gelmesine yardımcı olduğu için bu kayıp kolay fark edilmiyor. Ancak bir gezegen yıldızına daha yakın olduğunda, kaybettiği miktarı yerine koymaya devam edemiyor.
Güneş sistemimizdeki Merkür’ün kaderi bu şekilde. Bir atmosferi olsa da, Güneş sebebiyle yüzeyden fırlayan atomların oluşturduğu bu atmosfer son derece ince. Gezegenin uç noktalı ısısı, bu atomların uzaya kaçmasına neden oluyor.
Gökbilimciler GJ 1252b’de atmosfer bulunmadığını belirlemek için, gezegenden gelen ve ikincil bir tutulma esnasında engellenen kızılötesi ışınımı ölçmüş. Bu tip tutulmalar, bir gezegen bir yıldızın arkasından geçtiğinde ve gezegenin ışığıyla birlikte yıldızdan yansıyan ışık da engellendiğinde meydana geliyor.
Gözlemlenen ışınım, gezegenin gündüz vakti kavurucu bir sıcaklıkta olduğunu ortaya çıkarmış. 1228 °C’ye ulaştığı tahmin edilen bu sıcaklarda altın, gümüş ve bakır gibi metallerin hepsi erir. Düşük olduğu varsayılan yüzey basıncıyla birlikte bu ısı, araştırmacıların gezegende atmosfer bulunmadığına inanmasına yol açmış.
Yazar: Jules Bernstein/Riverside – California Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
