Yüksek tansiyon ve tip 2 diyabetin genelde vücudu etkilediği düşünülür. Fakat dün Nature Communications bülteninde yayımlanan yeni bir makale, bunların hemen göze çarpmayan şekilde beyni de etkileyebileceğine ve bu etkilerin orta yaşta bile görülebileceğine yönelik kanıtlar sunuyor.
Çalışmanın ortak baş yazarı ve Oxford Üniversitesi’nde sinirbilimci olan Michele Vedsman, “Tansiyonun ve özellikle de diyabetin, düşünme ve bellek hızı üzerinde zararlı etki oluşturduğunu bulduk” diyor.
“Kan basıncı arttıkça, düşünme ve bellek hızı kötüleşiyor.”
Beynin kan dolaşımını etkileyen hastalıklar ya da diğer yaşam şekilleri ile genetik etmenler, serebrovasküler tehlike etmenleri olarak biliniyor.
Bu gibi tehlike unsurlarının, yaşlı insanlarda demansa yakalanma ihtimalini artırdığı biliniyor. Fakat yeni çalışmada, daha genç bir gruba (44-70 yaş) bakılıyor ve bellek ile düşünme hızı bakımından beynin nasıl etkilendiğini belirlemek üzere çok daha ince ölçümler kullanılıyor.
Araştırma takımı, İngiltere Biobank veritabanında yer alan 22.000’den fazla katılımcının MRI beyin taramalarını incelemiş ve beyindeki gri madde ile beyaz madde güzergâhlarında meydana gelen değişimleri aramanın yanısıra, gönüllülerin klinik, demografik ve algısal verileri de kaydetmiş.
“Beyin, farklı bölgelere bağlayanan ve birlikte çalışarak düşünmenizi koordine eden ağlardan oluşuyor; bu bölgeler, beyaz madde güzergâhlarıyla iletişim kuruyorlar” diye açıklıyor Veldsman.
“Bulduklarımıza göre, beyninizin kan dolaşımını etkileyen tehlike etmenleri; beynin hem frontoparyetal bir ağındaki hacmini, hem de bölgeler arasındaki beyaz madde bağlantılarının bütünlüğünü etkiliyor.” Ancak ilginç bir şekilde, 70 yaşın üstündekilerde böyle bir durum görülmemiş. Fakat araştırmacılar, bu zihinsel kaybın çok küçük olduğunu vurguluyor ve gündelik yaşamda fark edilmeyeceğini belirtiyorlar. Fakat ileriki yaşlarda oluşan hasar artabileceğinden, mümkün olan en kısa zamanda önlenmesi önem taşıyor.
Jacinta Bowler/ScienceAlert. Ç: O.
