Kent Üniversitesi, Ukrayna Çevre Arıtma Araştırma Enstitüsü ve Vita-Market Ltd. Şti.’de çalışan araştırmacılar, doğadaki herhangi bir kuşun yumurtasını betimleyebilen evrensel bir matematik formülü keşfetmişler.
Yumurtanın şekli, analitik bir bakış açısından uzun süredir matematikçilerin, mühendislerin ve biyologların dikkatini çekmiş. Bir embriyonun kuluçkada gelişeceği kadar büyük ve vücuttan en etkili şekilde çıkacak kadar ufak olan, çıktığı zaman yuvarlanıp gitmeyen, ağırlık taşıyacak kadar sağlam ve pek çok tür için yaşamın başlangıcı olan bu şekil, evrimsel süreci sebebiyle büyük itibar görmüş. Hatta yumurta “mükemmel şekil” biçiminde isimlendirilmiş.
Bütün yumurta şekilleri üzerinde yapılan analizlerde küre, elipsoit, oval ve piriform olmak üzere dört geometrik biçim kullanılmış. Fakat piriformun matematiksel formülü şimdiye kadar çıkarılamamış.
Araştırmacılar bu sorunu düzeltmek için oval formüle ilave bir fonksiyon eklemiş ve küre-elipsoidin evrimindeki son aşama şeklinde nitelenen, tamamen yeni bir geometrik şekle uygun olan ve tüm yumurta geometrilerine uygulanabilen matematiksel bir model geliştirmişler.
Yumurta şekline yönelik bu yeni evrensel matematiksel formül, dört parametreye dayanıyor. Bu parametreler ise yumurtanın uzunluğu, azami genişliği, dikey ekseninin değişimi ve yumurtanın çeyrek uzunluğunun çapı şeklinde belirtiliyor.
Uzun süredir beklenen bu evrensel formül, yumurta şeklinin anlaşılmasının yanında yumurtanın nasıl ve neden evrimleştiğini anlamaya dönük de önemli bir adım niteliğini taşıyor. Bu yüzden, biyolojik ve teknolojik açıdan geniş çaplı uygulamalara olanak sağlıyor. Bulgular Annals of the New York Academy of Sciences bülteninde yayımlandı.
Yazar: Sam Wood/Kent Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
Biz insanoğlu son teknoloji ile çöpten ancak elektrik üretebildik. Fakat tavuk çöpten yumurta üretebiliyor. Elbette ki bu iş, tavuk aklıyla olacak iş değil. Yumurtayı tavuk yapmıyor, ancak tavuğa yaptırılıyor. Sorularınız için [email protected]